ปัญญาทำกิจระดับไหนบ้าง
ผู้ถาม ที่กระผมยังไม่เข้าใจ เพราะกลัวว่าจะรู้ไม่ทั่ว
สุ. เพราะโลภะใช่ไหม ต้องการ เห็นโลภะหรือยังว่าโทษแค่ไหน ปิดกั้นตลอดแม้แต่ขณะที่ฟัง ถ้าฟังแล้วเข้าใจเป็นธรรม และปัญญาก็เข้าใจ ค่อยๆ สะสมไป พอเกิดโลภะขึ้นมาเมื่อไหร่เป็นเราอีกแล้ว เมื่อไหร่จะไม่มีอีกแล้ว จะทำยังไงอีก ก็คือเครื่องกั้น ให้ทราบว่านี่เป็นเครื่องกั้น เครื่องเนิ่นช้า ไม่ได้ทำให้ถึงเร็วเลย แต่ว่าเนิ่นช้า เพราะว่าความไม่รู้ทำให้คิดอย่างนั้น
ผู้ถาม สติในขั้นการฟังพอเข้าใจได้เล็กน้อย แต่จะให้รู้เป็นขณะจิตคงไม่ได้
สุ. ไม่ได้ให้รู้เป็นขณะจิต ค่อยๆ เข้าใจขึ้น ไม่ได้ให้ทำอะไรเลยทั้งสิ้น แม้แต่สัมมาทิฏฐิก็เป็นปัญญาที่เกิดขึ้นเพราะเข้าใจแล้วก็ทำกิจ แล้วแต่ว่าจะทำกิจระดับไหน ระดับรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ หรือว่าระดับที่กำลังฟังแล้วก็เข้าใจ ไม่ได้ให้ทำ เข้าใจ ฟังแล้วเข้าใจ สบายไหม ไม่ต้องไปทำ หรืออยากทำ จะได้เหนื่อย แล้วก็ไม่ได้ประโยชน์อะไรเลยทั้งสิ้น นอกจากโลภะทำให้ทำไปต่างๆ หมุนไปทางทิศโน้นทิศนี้แต่ก็ไม่ได้เกิดความเข้าใจอะไรเลย
การศึกษาเรื่องราวแต่ไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรมจะมีประโยชน์ไหม เป็นการสะสมจนกว่าจะรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ แต่ต้องเข้าใจว่าศึกษาเพื่ออะไร เข้าใจอะไร ศึกษาเข้าใจตัวหนังสือ หรือว่าศึกษาให้รู้ว่าตัวหนังสือที่มี และอ่านหรือฟังก็เป็นเรื่องของสภาพธรรมที่มีจริงๆ กำลังปรากฏ ที่ฟังแล้วศึกษาแล้วค่อยๆ เข้าใจขึ้น และความเข้าใจเท่านั้นที่จะละโลภะหรือละกิเลสได้ ถ้าไม่มีปัญญา ไม่มีความเห็นถูก ไม่มีความเข้าใจถูก ไม่มีอะไรที่จะละกิเลสได้เลย จะไปคิดละสักเท่าไหร่ จะทำอะไรสักเท่าไหร่ก็ไม่ได้ละกิเลสเพราะว่าไม่เข้าใจ
ที่มา ...