อย่างไรเรียกว่า ปฏิบัติ
ผู้ถาม เรื่องของการศึกษาอภิธรรมหรือศึกษาในศาสนา เท่าที่ศึกษามาก็จะมีคันทธุระกับวิปัสสนาธุระทั้งสองอย่าง แล้วในการเรียนอภิธรรมก็จะบอกว่ามีปริยัติ มีปฏิบัติ มีปฏิเวท ก็เลยจะเรียนถามอาจารย์ว่าอย่างไรเรียกว่า “ปฏิบัติ”
สุ. มีปริยัติ มีปฏิบัติ มีปฏิเวท ปริยัติคือฟังแล้วเข้าใจสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ปฏิบัติก็คือว่าสติสัมปชัญญะเกิดเพราะมีปัจจัยคือความเข้าใจที่ถูกต้อง ทำให้มีการระลึกคือรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏคือประจักษ์แจ้งเมื่อไหร่ก็เป็นปริเวทเมื่อนั้น
ผู้ถาม นี่คือการปฏิบัติที่เรากำลังศึกษาอยู่ใช่ไหม
สุ. ถูกต้อง ปริยัตินำไปสู่การปฏิบัติ แต่ถ้าไม่เข้าใจถูกต้อง ปริยัตินั้นจะนำไปสู่การที่จะให้สติสัมปชัญญะเกิด รู้ลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏก็เป็นไปไม่ได้ เพราะฉะนั้นถ้ามีความเข้าใจถูกต้องจริงๆ ขณะนี้มีธรรมกำลังปรากฏ ปัญญาสามารถที่จะรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏตามความเป็นจริงจนสามารถที่จะรู้แจ้งความจริง ประ จักษ์แจ้งอริยสัจจธรรมได้ นี่คือปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวท แต่ถ้าไม่รู้ว่าสิ่งที่กำลังปรากฏ ปัญญาจะอบรมจนกว่าจะรู้ ปัญญาจะไปรู้อะไร จะไปทำให้สิ่งที่ไม่เกิดเกิด ไม่ใช่การรู้ลักษณะของสิ่งที่มีปัจจัยปรุงแต่งแล้วเกิดแล้วในขณะนี้ตามความเป็นจริง
ที่มา ...