ถึงเฉพาะลักษณะเฉพาะของธรรมแต่ละอย่าง
ผู้ถาม การปฏิบัติที่อาจารย์บรรยาย เพราะว่ายังไม่ได้มีการเข้าใจกันถึงขนาดนี้ ก็คิดว่าการปฏิบัตินั้นก็พูดกันอยู่ทุกวันว่าไปปฏิบัติก็หมายความว่ามันไม่ใช่ความหมายนี้
สุ. เพราะเหตุว่าปฏิ ปัตติ ความหมายในภาษาบาลี ปฏิคือเฉพาะ ปัตติแปลว่าถึง ปฏิปัตติคือถึงเฉพาะ อะไรจะถึงเฉพาะลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ถ้าไม่ใช่สติสัมปชัญญะตรงลักษณะที่เป็นจริงของสภาพธรรมนั้น เพราะฉะนั้นถ้าจะใช้ความหมายในภาษาไทย คิดว่าปฏิบัติคือทำ ไม่ถูกต้อง เพราะว่าปฏิปัตติคือถึงเฉพาะด้วยสติสัมปชัญญะ ถึงเฉพาะสภาพที่แท้จริง ลักษณะเฉพาะของธรรมแต่ละอย่างด้วยสติสัมปชัญญะที่รู้ในสิ่งที่กำลังปรากฏ เพราะว่าสิ่งที่กำลังปรากฏทางตาในขณะนี้ก็จริงเป็นสัจธรรมเกิดดับ ถึงเฉพาะความจริงของสิ่งที่ปรากฏว่าไม่ใช่คน สัตว์ อะไรเลย แต่เป็นธาตุหรือสภาพธรรมที่สามารถปรากฏแก่ผู้ที่มีจักขุปสาท และเมื่อรูปารมณ์นั้นเกิด และกระทบกับปสาท จิตเห็นเกิดเมื่อไหร่ สิ่งนี้จึงสามารถปรากฏได้ แค่นี้นิดเดียว ไม่มีใครทำให้ปรากฏได้ นอกจากเหตุปัจจัยที่จะทำให้สภาพธรรมนั้นเกิด ถ้ารู้อย่างนี้ก็จะรู้ถูกตามความเป็นจริงในเห็นซึ่งไม่ได้รู้อย่างอื่นนอกจากสิ่งที่กำลังปรากฏ เห็นจะไปรู้เสียง รู้กลิ่นไม่ได้เลย มีหน้าที่อย่างเดียวคือเกิดขึ้นเห็น ขณะนี้เกิดขึ้นเห็นเพราะเหตุปัจจัย ไม่ใช่เรา นี่คือการถึงเฉพาะคือปฏิปัตติ ลักษณะของสภาพเห็น และสิ่งที่กำลังปรากฏ
ที่มา ...