การรู้ลักษณะของสภาพธรรมจะขาดความเข้าใจไม่ได้
ผู้ถาม เลยมีความรู้สึกว่าทางมโนทวารปิดบังทางปัญจทวาร
สุ. เพราะนิดเดียวเอง เวลานี้ไม่เป็นอย่างนี้เลย นี่คือตามความไม่จริงเพราะมีอวิชชาบัง ขณะนี้สภาพธรรมเกิดดับจริงๆ แน่นอน แต่อวิชชา และโลภะกั้น ไม่สามารถที่จะเห็นความจริงของสภาพธรรมได้ แม้ความต่างกันของแต่ละทวารซึ่งมีมโนทวารคั่นแต่ก็ไม่เห็นเหมือนต่อกันเลยทั้งเห็นทั้งได้ยิน เพราะฉะนั้นการที่จะอบรมเจริญปัญญาจะมีความเห็นถูกในลักษณะของสภาพธรรมตามปกติ ค่อยๆ เข้าใจขึ้น เพราะว่าถ้าจะเป็นการรู้ลักษณะของสภาพธรรมจะขาดความเข้าใจไม่ได้ จะไปนั่งทำอะไรแล้วก็ไม่รู้อะไร นั่นไม่ใช่ปัญญาเลย แต่ทั้งๆ ที่สิ่งหนึ่งสิ่งใดกำลังเผชิญหน้า แต่ปัญญาค่อยๆ เข้าใจถูกขึ้นจนกว่าจะมีกำลังสามารถที่จะรู้แจ้งชัดในลักษณะของสภาพธรรมนั้นซึ่งก็เป็นอนัตตา ก็จะประจักษ์เข้าใจในความหมายของอนัตตาโดยทราบซึ้งจริงๆ โดยมั่นคงจริงๆ ว่าไม่มีใครที่จะสามารถไปทำอะไรได้เลยเพราะแม้ว่าสภาพธรรมขณะนี้ก็เกิดแล้วทั้งนั้น แต่ความจริงก็ดับไปแล้วทั้งนั้นก็ไม่รู้
ที่มา ...