กรรมคืออะไร มีจริงไหม
สุ. และก็คุณสุกัญญาจะกล่าวถึงผัสสะ หรือเวทนา หรือสัญญา หรือว่าเจตนาอะไรไหม ในเมื่อยังไม่รู้ว่าลักษณะของนามธรรมที่ต่างกันกับรูปธรรมเป็นยังไง ต่อเมื่อรู้ลักษณะที่เป็นนามธรรม ลักษณะของนามธรรมใดที่สติระลึก ไม่ใช่ที่เราต้องการรู้ แม้แต่ลักษณะของอวิชชา ไม่ใช่ว่าเราต้องการรู้ว่ามีลักษณะยังไง แต่เมื่อสติเกิด แล้วแต่ว่าสตินั้นมีอะไรเป็นอารมณ์ที่สติระลึก ปัญญาก็จะค่อยๆ เห็นถูก เข้าใจถูกในสภาพของธรรมนั้นๆ
ผู้ถาม อยากจะทราบว่าคนเราดำรงชีวิตด้วยกรรมเก่ากี่เปอร์เซนต์ กรรมใหม่กี่เปอร์เซนต์
สุ. ก่อนอื่นถ้าจะเข้าใจอะไร ต้องรู้ว่าสิ่งนั้นคืออะไรก่อน ถ้าพูดถึงกรรมอย่าพูดลอยๆ แต่ต้องทราบว่ากรรมคืออะไร มีจริงไหม
ผู้ถาม กรรมมีจริง
สุ. เมื่อมีจริงแล้วเป็นอะไร
ผู้ถาม เป็นเจตนาเจตสิก
สุ. อ่านมาหรือฟังมา หรือไม่ต้องอ่านก็ได้ ที่ว่าเมื่อกี้นี้
ผู้ถาม ที่ว่าเมื่อกี้นี้คืออ่านหนังสือมา
สุ. อ่านใช่ไหม กรรมคือเจตนาเจตสิก มีกี่ชาติ
ผู้ถาม มี ๔ ชาติ
สุ. ทบทวนถึงตอนต้น เพราะว่าเวลาที่จะพูดถึงจิต เจตสิก ก็จะต้องให้ชัดเจนว่าจิต เจตสิกที่เกิดขึ้นเป็นอะไร ๑ ใน ๔ คือเป็นกุศลหรือเป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุ หรือว่าเป็นผลคือวิบาก หรือว่าไม่ใช่ทั้งเหตุ และผลคือเป็นกิริยา เพราะฉะนั้นเจตนาเจตสิกเป็นชาติอะไร
ผู้ถาม เป็นได้ทั้งกุศล อกุศล วิบาก และกิริยา
สุ. เพราะฉะนั้นกรรมก็คือเจตนาซึ่งเกิดกับจิตทุกขณะ เกิดกับกุศลจิตก็เป็นกุศลกรรม เกิดกับอกุศลจิตก็เป็นอกุศลกรรม เกิดกับวิบาก เกิดกับกิริยา ก็เป็นกรรม แต่ว่าเป็นชาติวิบาก แล้วก็เป็นชาติกิริยา เพราะฉะนั้นที่คุณแสงธรรมสงสัยคงสงสัยอยากรู้เรื่องของกุศลกรรม และอกุศลกรรมซึ่งเป็นเจตนาเจตสิก ซึ่งไม่ใช่เกิดกับจิตทุกประเภท แต่เกิดกับกุศล และอกุศล ถ้าเป็นอกุศลก็คงจะหมายความถึงเกิดกับอกุศลกรรมที่ได้กระทำเสร็จแล้วในอดีต สำเร็จแล้วต้องเป็นอดีตใช่ไหม ทั้งในชาติที่ปัจจุบันนี้ และในอดีตอนันตชาติทั้งหมด ก็ยังคงสะสมสืบต่ออยู่ในจิต คุณแสงธรรมไม่ได้เกิดชาตินี้ชาติเดียว อายุไม่ใช่เพียงเท่านี้ แสนโกฏิกัปป์มาแล้วก็เกิดดับนับไม่ถ้วนสืบต่อมาเรื่อยๆ เพราะฉะนั้นแต่ละขณะจิตซึ่งดับไปก็จะสะสมกรรม วิบาก กิเลสทั้งหลายที่ได้สะสมมา สะสมกรรม และกิเลสที่จะเป็นปัจจัยให้เกิดวิบากซึ่งเป็นผล เพราะฉะนั้นกรรมที่ได้ทำมาแสนโกฏิกัปป์ คุณแสงธรรมพอจะทราบไหมว่าเท่าไหร่ แล้วจะคิดเป็นเปอร์เซนต์ยังไง นี่เป็นเรื่องที่ว่าเราไม่เข้าใจสิ่งที่เราฟัง ทำให้ความคิดของเราไปทางอื่น แต่ถ้าเรามีความเข้าใจแล้ว เราจะไปนั่งคิดเปอร์เซนต์ได้ยังไง ชาตินี้เอาแค่ชาติเดียวก็ไม่รู้ว่าเปอร์เซนต์เท่าไหร่ใช่ไหม แต่ที่จะต้องเข้าใจให้ถูกต้องก็คือว่ากรรมคือเจตนาเจตสิกที่เป็นกุศลกรรม และอกุศลกรรมแม้ดับไปแล้ว ยังไม่ได้ให้ผลเกิดขึ้นทันทีถ้าไม่ใช่โลกุตตรกรรม เพราะฉะนั้นกรรมเมื่อได้กระทำไปแล้ว ก็แล้วแต่ว่ามีปัจจัยที่จะให้วิบากจิตซึ่งเป็นผลเกิดเมื่อไหร่ เราก็รู้ได้ว่าวิบากจิต เช่น จิตเห็น จิตได้ยิน จิตได้กลิ่น จิตลิ้มรส จิตรู้สิ่งที่กระทบสัมผัสทั้งหมดไม่ว่าสุขหรือทุกข์ที่กายเกิดจากกรรมที่ได้กระทำแล้ว เข้าใจเพียงเท่านี้ แต่ไม่สามารถที่จะบอกได้ว่ากรรมอะไร
ที่มา ...