ทำยังไงจะตามให้ทัน


    ผู้ถาม ถ้าเราเห็นโทษของอกุศลธรรมแล้วเราพยายามตามให้ทัน สุด ท้ายก็หวังว่าเราจะมีความสุขขึ้น และพรุ่งนี้ดีกว่าวันนี้ อยากจะถามว่าทัศนคติอย่างนี้ใช้ได้ไหม

    สุ. พอไหม ความสุขแต่ละวัน พอไหม ไม่พอ ก็ตอบเองว่าไม่พอ และก็ทำได้หรือเปล่า อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาหรือเปล่า เป็นธรรมหรือเปล่า เป็นอนัตตาหรือเปล่า ทำได้ไหม

    ผู้ถาม แล้วบังคับไม่ได้ ต้องยอมรับ ประเด็นที่ผมอยากกราบเรียนก็คือว่าทำยังไงจะตามให้ทัน

    สุ. นี่ไงคะ ทำยังไง โดยมากคนพูดถึงนิพพานใช่ไหม ก็ถามว่าอยากถึงไหม

    ผู้ถาม ผมไม่แน่ใจว่าอยากจะถึงไหม เพราะว่าคำว่า “นิพพาน” เป็นสิ่งซึ่งเรามองไม่เห็น แล้วถ้าคนมองเห็นก็คงจะไปถึง คนมองไม่เห็นเราก็ไม่แน่ใจด้วยว่ารูปร่างหน้าตาเป็นยังไง มันเป็นนามธรรม

    สุ. เพราะฉะนั้นพอพูดถึงนิพพานก็จะมีคนที่อยากถึงกับไม่ใช่อยาก และไม่ใช่ไม่อยากเพราะไม่รู้ใช่ไหมว่านิพพานคืออะไร เรื่องไม่รู้ทั้งหมดเป็นเรื่องที่ควรจะยังมีต่อไปหรือว่าควรจะมีความเข้าใจสิ่งที่เราไม่เคยรู้ให้เป็นความรู้ที่ถูกต้องขึ้น แต่ว่าควรที่จะมีความเข้าใจในสิ่งที่เราไม่รู้ค่อยๆ เข้าใจขึ้น แล้วก็พอหรือยังความเข้าใจที่เคยคิดว่าเข้าใจเรื่องนั้น เข้าใจเรื่องนี้

    ผู้ถาม ยังอีกไกลครับ

    สุ. เพราะฉะนั้นก็ต้องเข้าใจขึ้นอีกเรื่อยๆ

    นิภัทร ทุกคนที่มาฟังที่คุณว่าต้องการจะไปนิพพาน ผมว่าไม่ใช่ วัตถุประสงค์ของการฟังเพื่อความเข้าใจ ไม่ใช่เพื่อสวรรค์ เพื่อนิพพานอะไร อย่าไปพูด ที่ฟังเข้าใจหรือยัง คำว่า “ธรรม” ที่เราอยากรู้อยากเห็นกันนัก เข้าใจหรือยังว่าคืออะไร ถ้ายังไม่เข้าใจ เราก็ต้องฟังให้เข้าใจคือสภาพธรรมที่ปรากฏตามความเป็นจริงไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล

    ผู้ถาม ผมก็ฟัง ผมก็พอเข้าใจว่าจริงไม่ใช่ เป็นเรื่องของจิต เจตสิกที่ทำงานของเขาอย่างนั้น แต่ฟังไปๆ ใครมีกุศล ไม่มีกุศล ถามต่อไปมันตอบไม่ได้ ถ้าอย่างนั้นกุศลของใคร อกุศลของใคร กิเลสของใคร มันก็ต้องหาตัวจนเจอ

    สุ. มิได้ค่ะ เรียกชื่อสิ่งที่มี จิตเป็นจิต แต่เพื่อที่จะให้รู้ว่าขณะนี้มีขันธ์ ๕ ไหน คุณเด่นพงษ์ลองไม่เรียกชื่อ จำเป็นต้องใช่ชื่อ แต่ว่าชื่อเป็นชื่อ ชื่อไม่ใช่ปรมัตถธรรม

    ผู้ถาม ที่บอกว่าศรัทธาเกิดกับกุศลจิตทุกดวง ศรัทธาเจตสิก แล้วทีนี่ฉันทะเกิดกับกุศล และกุศล

    สุ. เกิดกับกุศลก็ได้ อกุศลก็ได้

    ผู้ถาม ถ้าอย่างนั้นศรัทธาใช้กับสิ่งที่เป็นกุศลอย่างเดียว

    สุ. เป็นโสภณ ศัพท์นี้เป็นโสภณธรรม

    ผู้ถาม คือเหมือนกับว่าเรามีศรัทธาอยากจะทำบุญหรือมีศรัทธาที่จะไปฟังเพลง มันใช้ไม่ได้ใช่ไหม

    สุ. เราใช้คำสับสน


    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 222


    หมายเลข 11045
    31 ส.ค. 2567