สัตว์ในอบายภูมิมากมายเหตุใดจึงมีปฏิสนธิจิตเพียงประเภทเดียว

อ.วิชัย ก็คิดว่า แม้ของกุศล เมื่อกุศลธรรมให้ผล ก็ยังมีปฏิสนธิจิตซึ่งต่างออกเป็นหลายอย่าง แต่เมื่อคิดถึงฝ่ายอกุศลกรรม เมื่อให้ผลไม่ว่าจะเป็นโลภะ โทสะ โมหะ ซึ่งเป็นประเภทเดียว แต่ความวิจิตรของสัตว์ในอบายภูมิมากมาย แต่เหตุใดจึงให้มีปฏิสนธิจิตเพียงประเภทเดียว

สุ. ถ้าคิดถึงประเภทที่เป็นภูมิต่ำ ต่ำหมดเลย ไม่มีปัญญาที่จะรู้แจ้งอริยสัจธรรมได้ และการอบรมเจริญกุศลก็ไม่ได้มากมายกว้างขวางอย่างผู้ที่เป็นผลของกุศลกรรม ซึ่งขณะที่ปฏิสนธิจิตเกิด จะมีโสภณเจตสิกเกิดร่วมด้วย เป็นพื้นฐานของจิตที่สามารถทำให้กุศลเจริญขึ้น ก็ต่างๆ กันไป

อ.วิชัย ก็หมายความว่าถ้าเป็นอกุศลก็ให้ผลเหมือนๆ กัน ในฝ่ายไม่ดี

สุ. ค่ะ เพียงเห็น เพียงได้ยิน เพียงได้กลิ่น จำกัดทุกอย่าง แม้แต่ในเรื่องของสติปัญญา หรือในเรื่องของกุศล

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 253