แยกโลกที่เราเคยอยู่กับปรมัตถธรรม
ผู้ฟัง คือโดยปกติแล้วเมื่อก่อนที่ยังไม่เคยฟังธรรม เวลาเรามองเห็น ก็จะเห็นเป็นดอกไม้สวย เห็นเป็นสัตว์ บุคคล ตัวตน แต่เมื่อฟังธรรมไปเรื่อยๆ ในปัจจุบันนี้ก็พอจะเข้าใจว่า การเห็นนั้นคือเห็นสิ่งที่ปรากฏทางตา แม้จะเป็นเพียงความคิดนึก อันนั้นก็คือสิ่งที่ปรากฏทางตา แต่ท่านอาจารย์ก็เคยกล่าวว่า จะต้องใส่ใจในสภาพธรรมที่ปรากฏ ทีนี้เมื่อมีสิ่งที่ปรากฏจริงๆ อย่างเช่นความร้อน และความเจ็บ อย่างที่กราบเรียนถามไปแล้ว ก็เกิดความใส่ใจในสภาพธรรมนั้น แต่เมื่อกี้ท่านอาจารย์ได้ตอบว่า ไม่ควรใส่ใจ ก็เลยมีความสงสัยค่ะ
สุ. ต้องเข้าใจสภาพธรรมเป็นสภาพธรรม มี ๔ อย่าง จิต เจตสิก รูป นิพพาน ถ้ากำลังใส่ใจในเรื่องราว ชื่อว่า กำลังใส่ใจในลักษณะของสภาพธรรมหรือเปล่า ขณะนี้เป็นต้น ไม่ต้องไปคิดถึงอดีตที่ผ่านไปแล้วหรืออนาคตที่ยังไม่มาถึง แต่ขณะนี้เห็น มีแน่นอน เพราะว่ามีสิ่งที่กำลังปรากฏ กำลังฟังเรื่องนี้ด้วย เรื่องสิ่งที่มีจริงๆ ที่ปรากฏ เข้าใจความจริงของสิ่งที่กำลังปรากฏแค่ไหน ไม่ใช่มีตัวตนที่จะต้องทำอย่างนี้หรือต้องทำอย่างนั้น แต่การฟังธรรม ประโยชน์จริงๆ ก็คือเข้าใจ ฟังแล้วค่อยๆ เข้าใจในสิ่งที่มี และไม่เคยเข้าใจมาก่อนเลย เช่น สิ่งที่กำลังปรากฏทางตา มีแน่นอน เคยสนใจที่จะเข้าใจถูกต้องในความจริงของสิ่งที่มีจริงๆ แล้วกำลังปรากฏทางตาขณะนี้หรือเปล่า หรือเวลาที่ร้อนมี ร้อนก็เป็นสภาพที่มีจริง สนใจที่จะเข้าใจถูก เห็นถูกในสภาพร้อนหรือเปล่า หรือว่าสนใจในเรื่องว่าแปลก ไม่เคยเกิด และเกิดแล้วหมดไป ยังจำได้ แล้วยังอยากรู้ ซึ่งขณะที่ร้อนกำลังปรากฏ ไม่รู้ คือ ไม่รู้ความจริง มีแต่เพียงสภาพร้อนที่ปรากฏ แน่นอน เหมือนขณะนี้ก็มีเห็น กับสิ่งที่ปรากฏทางตา แน่นอน แต่ไม่เห็นถูก ไม่เข้าใจถูกในความจริงของสิ่งที่ปรากฏ ฉันใด เวลาที่ร้อนปรากฏ ก็ไม่ได้เข้าใจความจริงของร้อน แล้วก็สงสัย แล้วก็ไม่รู้ แล้วก็จำ แล้วก็คิดถึงด้วยความไม่รู้ไปเรื่อยๆ
เพราะฉะนั้นจะเห็นได้ว่า เป็นความไม่รู้ทั้งหมด ถ้าไม่มีการฟังพระธรรม หรือแม้กำลังฟังในขณะนี้ เรื่องสิ่งที่ปรากฏทางตา ฟังสักเท่าไรก็ตาม แล้วก็มีสิ่งที่กำลังปรากฏทางตา ปรากฏด้วย ค่อยๆ เข้าใจความจริงว่า สิ่งนี้เป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่งซึ่งเพียงปรากฏทางตาได้ เท่านั้นเอง แล้วเราอยู่ที่ไหน แล้วเรื่องราวต่างๆ อยู่ที่ไหน ญาติพี่น้องอยู่ที่ไหน คนที่เราคิดว่ามี อยู่ที่ไหน ในเมื่อมีเพียงสิ่งที่สามารถกระทบกับจักขุปสาท ปรากฏแล้วก็หมดไป
เพราะฉะนั้นกว่าจะรู้ความจริง ซึ่งเป็นธรรมที่เป็นปรมัตถธรรม ที่ไม่มีใครสามารถจะเปลี่ยนแปลงได้เลย ก็ต้องแยกโลกที่เราเคยอยู่ ซึ่งเราเคยหลงเป็นไปกับเรื่องราวของสิ่งที่มีจริงที่ปรากฏ แต่ไม่รู้ความจริงของสิ่งที่มีจริงที่ปรากฏ
ที่มา ...