อย่าเพียงจำชื่อ ทุกคำหมายถึงสภาพธรรมขณะนี้
ผู้ฟัง เวลาเราฟัง เราก็ต้องรู้เรื่องละเอียดของรูป จิต เจตสิกว่า มีจิตเท่าไร เจตสิกเท่าไร และรายละเอียดเป็นกุศล อกุศลอย่างไร ทีนี้ถ้าจุดประสงค์ของการเรียน เพื่อให้เข้าใจว่าเป็นอย่างนี้ และเป็นอนัตตา แต่สำหรับตัวเอง และหลายๆ คน เป็นจำชื่อพวกนี้ จนกระทั่งเหมือนปิดบังการรู้ความจริง
สุ. ถ้าไม่มีการฟังเลย จะเข้าใจไหมคะว่า ขณะนี้เป็นธรรม แล้วก็เป็นอนัตตาด้วย
ผู้ฟัง ไม่เข้าใจ
สุ. ค่ะ จึงต้องฟัง แต่รู้จุดประสงค์ของการฟังว่า ฟังอะไร ฟังคำที่สามารถทำให้เข้าใจลักษณะของสิ่งที่มีจริงๆ ขณะนี้เพิ่มขึ้น ไม่ใช่ฟังเรื่องราวแล้วก็ไม่รู้ว่า ขณะนี้เป็นธรรมที่กล่าวถึงนั่นแหละ ไม่ว่าจะเป็นทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ก็เป็นธรรมที่ไม่เคยเข้าใจว่าเป็นธรรม เพราะฉะนั้นฟังเพื่อให้เข้าใจถูกต้องว่าเป็นธรรม แต่จะไม่ฟังไม่ได้ และฟัง ก็ไม่ใช่ว่าฟังโดยไม่รู้ ไม่เข้าใจ แล้วก็ไปจำเพียงจำนวน โดยที่ไม่รู้ว่า แท้ที่จริงทุกคำหมายความถึงสภาพธรรมขณะนี้
ผู้ฟัง แต่เราเกิดเข้าใจแล้วจำได้ เช่น รูป ๒๘ ก็พอจำได้ว่า มีอะไรบ้าง
สุ. รูป ๒๘ มีอะไรบ้างคะ
ผู้ฟัง ก็มีตั้งแต่ดิน น้ำ ลม ไฟ
สุ. ค่ะ ขณะนี้มีไหม
ผู้ฟัง มีค่ะ
สุ. เมื่อไรปรากฏ
ผู้ฟัง ปรากฏให้จิตรู้
สุ. ค่ะ แล้วก็ดับไป นี่คือการเข้าใจให้ถูกว่า ขณะไหนก็ตามที่มีอ่อน หรือแข็งปรากฏ เย็น หรือร้อนปรากฏ ก็คือชั่วขณะหนึ่ง แล้วก็หมดไป ไม่ใช่ให้ไปจำเป็นเรื่องราวทั้งหมด โดยที่ไม่เข้าใจลักษณะของอ่อน หรือแข็ง ซึ่งปรากฏ เพราะจิตกำลังรู้สิ่งนั้น คือ ให้เข้าใจลักษณะของธรรมที่มีเพิ่มขึ้น ไม่ใช่เพียงจำชื่อ
ผู้ฟัง เพราะอย่างฟังวิถีจิต สังเกตว่าแต่ละคนก็จะจำว่า เริ่มจากปัญจทวารา แล้วก็จิตเห็น แล้วก็สัมปฏิจฉันนะ ซึ่งจริงๆ เราเข้าใจว่าเป็นอนัตตาแบบนี้ แล้วก็จะเป็นสังขารขันธ์ให้รู้ความจริงตามที่เป็นอย่างนี้ ใช่ไหมคะ
สุ. จนกว่าสติสัมปชัญญะจะเกิด คุณอรวรรณจำรูป ๒๘ ได้ไหมคะ
ผู้ฟัง ก็ไม่หมดค่ะ
สุ. ค่ะ ตอนนี้สติสัมปชัญญะกำลังรู้ลักษณะของรูปอะไร เห็นไหมคะ จำชื่อ จำคำ แต่ขณะนี้มีสภาพธรรมกำลังปรากฏ
ผู้ฟัง อย่างจับไมโครโฟน ก็รู้ว่าแข็ง แต่ว่ายังเป็นคำ เราก็รู้ว่า สติไม่เกิด
สุ. รูปที่ปรากฏมีทั้งหมดกี่รูปในชีวิตประจำวัน
ผู้ฟัง ๗ ค่ะ
สุ. รูปอะไรบ้างคะ
ผู้ฟัง ก็สี
สุ. ขณะนี้มีปรากฏไหมคะ
ผู้ฟัง มีค่ะ
สุ. เพราะฉะนั้นลืม หรือเปล่าว่า เป็นเพียงสภาพธรรม แต่ขณะนี้กำลังปรากฏ ลืม จนกว่าจะไม่ลืม จนกว่าสติสัมปชัญญะจะเข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏ ตามที่เข้าใจมาแล้วจากการฟัง
ผู้ฟัง เพราะฉะนั้นฟังมากๆ เราก็จะลืมน้อยลง เราก็จะรู้ว่าเป็นธรรมมากขึ้น
สุ. ค่ะ วันนี้คิดเรื่องอะไรบ้างคะ เรื่องอื่นมากกว่าธรรม เพราะสะสมมาที่จะจำ ที่จะคิดเรื่องอื่นมากกว่า ถ้าได้ฟังธรรมบ่อยๆ คิดธรรมบ่อยๆ ก็จะมีการคิดถึงธรรมบ้างเพิ่มขึ้น
ที่มา ...