เข้าใจสิ่งที่สามารถจะเข้าใจได้ให้มั่นคง
วรศักดิ์ กราบเรียนถามท่านอาจารย์ตรงที่บอกว่า กายวิญญาณที่รู้แข็ง ขณะที่เขาเกิด เรานับไม่ได้ หรือว่ามี ๑๗ ขณะ แต่เรารู้ตัวจริงของเขาได้ เพราะฉะนั้นก็แสดงว่า กายวิญญาณเร็วมากถึงขนาดที่จะรู้ลักษณะที่เป็นสภาพธรรม แข็ง โดยที่ไม่ใช่นิมิตนั้นได้
สุ. รู้ได้นิดเดียว ทราบว่า เกิดแล้วดับแล้วเร็วมาก
วรศักดิ์ ก็ยังดีกว่ารู้เห็น สิ่งที่ปรากฏนั้นยังเป็นนิมิตอยู่
สุ. ถ้ารู้จริงๆ ก็นิดเดียว จะต่างกันได้อย่างไร ถ้าเป็นความรู้จริง
วรศักดิ์ แต่ก็ยังถือว่าเร็วขณะนั้นได้
สุ. และไม่มีการถือค่ะ ธรรมเป็นจริง คือ มีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะจิต เท่ากันหมด
วรศักดิ์ เพราะอย่างเห็นสิ่งที่ปรากฏทางตา ท่านอาจารย์บอกว่า เป็นเพียงนิมิต ใช่ไหมครับ
สุ. ทุกอย่างเป็นนิมิต เพราะเกิดดับเร็วมาก
วรศักดิ์ และอย่างแข็งที่ปรากฏ
สุ. เหมือนกันค่ะ เกิดดับเร็วมาก โผฏฐัพพนิมิตเหมือนกัน
วรศักดิ์ อย่างนั้นที่เราสัมผัสแข็ง เรารู้ว่า มันแข็ง ขณะนั้น
สุ. ขณะจิตแล้ว
วรศักดิ์ เราไม่ทราบ แต่ขณะนั้นเป็นสภาพธรรมที่มีจริง หรือเป็นนิมิตครับ
สุ. เป็นนิมิตของอะไร
วรศักดิ์ ของแข็งที่ปรากฏตรงสิ่งที่ปรากฏ
สุ. ค่ะ สืบต่อ
วรศักดิ์ แต่จะกล่าวว่า เราไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรมขณะนั้น ก็ไม่ได้ใช่ไหมครับ
สุ. แน่นอนค่ะ เพราะเป็นนิมิตของสภาพธรรมนั้นที่สืบต่อ
วรศักดิ์ ก็คือรู้ทั้งตัวจริงด้วย และรู้ทั้งนิมิตด้วย
สุ. จนกว่าจะรู้ยิ่งขึ้น มั่นคงยิ่งขึ้น ละคลายยิ่งขึ้น เพราะฉะนั้นสิ่งใดก็ตามที่สามารถจะเข้าใจได้ ก็เข้าใจเป็นพื้นฐานที่มั่นคง ตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงที่สุด
ที่มา ...