วาสนา


    อรวรรณ ที่บอกว่า “วาสนา” หมายถึงกิริยาที่ไม่ดี และพระอรหันต์ละไม่ได้ นอกจากพระพุทธเจ้าถึงจะละได้ ที่อาจารย์บอกว่า ชอบคิด ก็คิดอีกว่า โดยปกติถ้าศึกษาพระวินัย ก็มีศีลที่จะต้องอบรมพระภิกษุที่ทำให้ดูแล้วสงบเย็น และสำรวม หรือนักเรียนทหาร ก็ไปฝึกจนสามารถเปลี่ยนบุคลิก หรือว่าลักษณะที่เป็นสิ่งที่ไม่ดีได้ ก็เลยสงสัยว่า ทำไมพระอรหันต์ ก็มีพระวินัยที่จะมาขัดเกลาให้สำรวม ทำไมถึงแก้วาสนาไม่ได้

    สุ. พระอรหันต์ท่านนั่งเหมือนกันหมด หรือเปล่าคะ

    อรวรรณ ไม่เหมือนค่ะ

    สุ. ท่านพูดเหมือนกันหมด หรือเปล่า

    อรวรรณ ไม่เหมือน แต่ลักษณะที่ไม่ดีโดยปกติถ้าเราฝึกจริงๆ ก็กำจัดได้

    สุ. พูดถึงทหารตำรวจในวินัยใช่ไหมคะ แล้วอยู่บ้านเป็นอย่างไร ทั้งวันขัดเกลามา แล้วพอถึงบ้านเป็นอย่างนั้น หรือเปล่า

    อรวรรณ ถ้าเขาอยู่บ้าน ไม่ทราบ แต่เขาอยู่ข้างนอก เราจะเห็น

    สุ. แล้วชีวิตจริงๆ เป็นอย่างไร นี่คือชีวิตจริงค่ะ ทุกอย่างเป็นความจริง

    อรวรรณ อย่างพระภิกษุที่มารับบิณฑบาตที่บ้าน ก็จะเห็นที่สำรวม และไม่สำรวมค่อนข้างชัดเจน ก็เลยคิดว่า องค์ที่สำรวมก็ฝึกดีแล้ว และองค์ที่ไม่สำรวมก็ฝึกไม่ดี ก็เลยคิดว่า ขนาดเป็นพระอรหันต์ พื้นฐานจิตก็น่าจะสามารถฝึกได้

    สุ. ไม่มีกิเลสเลย

    อรวรรณ ใช่ค่ะ ไม่มีกิเลสเลย

    สุ. ความต่างของวินัยทั้งหลาย คือ ถ้ายังมีกิเลสอยู่ แต่สำรวมกาย วาจา ดูไม่ออกใช่ไหมคะ ไม่สามารถจะรู้ได้ว่า เป็นพระอรหันต์ หรือไม่ใช่พระอรหันต์ เพียงกาย วาจา ถูกต้องไหมคะ เพราะฉะนั้นสำหรับพระอรหันต์ท่านหมดกิเลสแล้ว แม้ว่ากาย วาจาสำรวมตามพระวินัยเหมือนกัน แต่จิตที่ต่างกันก็คือว่า จิตพระอรหันต์ไม่มีกิเลสเลย ถูกต้องไหมคะ แต่แม้กระนั้นพระอรหันต์ทั้งหลาย ท่านนั่งเหมือนกัน นอนเหมือนกัน ยืนเดินเหมือนกัน พูดเหมือนกัน หรือเปล่า ออกมาจากพิมพ์เดียวกัน หรือเปล่า พิมพ์ออกมา หรือเปล่า หรือว่าตามอัธยาศัยที่ได้สะสมมา ซึ่งต้องมีความต่างกันบ้าง แม้ว่าเป็นกาย วาจา ซึ่งไม่ได้ทำให้คนอื่นเดือดร้อนก็จริง แต่ต้องมีการสะสมอย่างละเอียด ซึ่งขณะนี้เป็นเรื่องที่ยากที่จะรู้ได้ถึงวาสนา เพราะเหตุว่าส่วนใหญ่เราก็จะคิดถึงเรื่องของกุศลจิต และอกุศลจิต ซึ่งทำให้มีการประพฤติทางกาย ทางวาจาที่เป็นกุศล และอกุศล แต่ว่าละเอียดยิ่งกว่านั้นก็คือว่า แม้ขณะนี้เป็นกุศล ทุกคนกำลังนั่งฟังธรรม นั่งเหมือนกันไหมคะ แค่นี้เห็นแล้วค่ะ ทำไมไม่เหมือน ก็เป็นกุศล ให้เหมือนกันได้ไหม

    อรวรรณ ไม่ได้ค่ะ

    สุ. ก็เป็นตัวเองตามความเป็นจริงที่จะเข้าใจธรรมว่า ความละเอียดของธรรม แม้ว่าจะเป็นกุศลจิต หรืออกุศลจิต ก็ยังมีการสะสมจริต ความประพฤติเป็นไปของกาย วาจา ซึ่งต่างกันไปอีก


    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 294


    Tag  วาสนา  
    หมายเลข 12213
    27 ส.ค. 2567