เห็นทีไร ไม่ไถ่ถอนการที่เคยยึดถือว่า มีคน
สุกัญญา ความคิดนึก จากการศึกษาก็ทราบว่า เป็นลักษณะของเจตสิก คือ ตรึก หรือวิตกเจตสิก
สุ. อันนี้รู้มาก เป็นธรรม มีจริงๆ คิดนึก เป็นสภาพรู้ เป็นธาตุรู้ ซึ่งเพียงฟัง แต่ยังไม่รู้ลักษณะนั้นเลย ทุกอย่างเป็นชื่อที่ได้ยินได้ฟัง แต่ความจริงมีสภาพธรรม แต่ไม่เคยรู้ชื่อ พอรู้ชื่อแล้วก็ยังไม่รู้ลักษณะของธรรมอยู่นั่นเอง เพียงแต่ว่ามีธรรม แล้วก็ได้ยินชื่อ แต่ไม่รู้ว่า ธรรมเป็นอย่างไร
นี่คือความละเอียด ไม่ใช่ธรรมไม่มี ธรรมมี แล้วก็ไม่เคยรู้ชื่อ พอมาได้ยินชื่อ ก็รู้ชื่อธรรม แต่ก็ยังไม่รู้จักตัวธรรมอยู่นั่นเอง แต่ได้ฟังชื่อ ได้ฟังเรื่องราวต่างๆ ของธรรม
เพราะฉะนั้นก็จะต้องให้สอดคล้องกันว่า ธรรมเป็นสิ่งที่มีจริง ไม่เคยรู้ ไม่เคยได้ยินชื่อ แล้วภายหลังก็ได้ยินชื่อ รู้เรื่องของธรรมนั้น แต่แม้กระนั้นก็ยังไม่รู้จักตัวธรรมเลย จึงได้มีคำถามว่า คุณเข็มมีไหม ยังมีอยู่ค่ะ ปากอาจจะบอกว่าไม่มี เป็นธรรม เป็นอนัตตา เกิดดับไม่มีเหลือ ตามที่ได้ยินได้ฟัง เห็นทีไร ไม่ไถ่ถอนการที่เคยยึดถือว่า มีคนในสิ่งที่ปรากฏทางตา เช่น ในขณะนี้ชัดเจน สิ่งที่ปรากฏทางตา มีแน่นอน กำลังปรากฏ แต่ก็มีคนอยู่ในสิ่งที่ปรากฏทางตา มีโต๊ะ มีเก้าอี้ แล้วอย่างนี้จะไประลึกถูกไหมคะ พยายามอย่างไรที่จะไประลึกถูก แต่ต้องเข้าใจให้ถูกต้อง ค่อยๆ ไถ่ถอนความไม่รู้ว่า ความจริงเป็นอย่างนี้หรือเปล่า มีใครจะค้านบ้าง กับความจริง ถ้ารู้ว่าเป็นจริง ก็ค่อยๆ ไตร่ตรองเห็นด้วยว่า เป็นสิ่งที่ถูกต้อง ขั้นฟังไม่พอ ขั้นพิจารณาเห็นด้วยไม่พอ ต้องถึงการประจักษ์แจ้งสภาพธรรมนั้น ที่ใช้คำว่า “แทงตลอด” จึงสามารถดับการที่เคยยึดถือว่า มีคนในรูปที่ปรากฏทางตา ซึ่งความจริงเดี๋ยวนี้ก็ไม่มี แต่มีสิ่งที่ปรากฏทางตาแน่นอน จนกว่าจะรู้ความจริง
ที่มา ...