จิตเกิดขึ้นรู้อารมณ์ทางทวารต่างๆ
อ.วิชัย สอบถามท่านผู้ฟัง ไม่ทราบว่า วิถีจิต คืออะไร
ผู้ฟัง รู้แต่ชื่อ แต่จริงๆ แล้วก็ยังไม่รู้ลึกซึ้งเลยค่ะ
อ.วิชัย ขณะนี้มีจิตใช่ไหมครับ
ผู้ฟัง มีค่ะ
อ.วิชัย เป็นวิถีจิตไหมครับ
ผู้ฟัง เป็นค่ะ
อ.วิชัย ที่รู้ว่าเป็น ก็ต้องเข้าใจความหมายของวิถีจิต
ผู้ฟัง ไม่เข้าใจค่ะ รู้โดยชื่อค่ะ
อ.วิชัย ขณะนี้มีจิตอะไรเกิดขึ้นครับ
ผู้ฟัง จิตเห็นค่ะ
อ.วิชัย จิตเห็นเป็นวิถีจิตไหมครับ
ผู้ฟัง เป็นค่ะ
อ.วิชัย เพราะฉะนั้นอะไรจึงเป็นวิถีจิต
ผู้ฟัง เพราะมีการเห็น
อ.วิชัย จิตเห็นรู้อะไร
ผู้ฟัง จิตเห็นรู้สีค่ะ
อ.วิชัย ครับ รู้สิ่งที่ปรากฏทางตา รู้รูปารมณ์ ถ้าใช้ภาษาบาลี เพราะฉะนั้นถ้าเข้าใจความหมายของคำว่า จิตเกิดขึ้นต้องรู้อารมณ์ ใช่ไหมครับ
ผู้ฟัง ค่ะ
อ.วิชัย จิตที่เกิดขึ้นโดยไม่รู้อารมณ์ มีไหมครับ ไม่มี ดังนั้นจิตที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์ มีอารมณ์อะไรบ้างที่จิตรู้ อารมณ์หมายถึงสิ่งที่จิตรู้ ก็มีแสดงหลายอย่าง เช่น อารมณ์มี ๖ อย่างก็มี ก็คือ รูปารมณ์ ๑ สัททารมณ์ ๑ คันธารมณ์ ๑ รสารมณ์ ๑ โผฏฐัพพารมณ์ ๑ และธัมมารมณ์ ๑ ถ้าเข้าใจคำว่า วิถีจิต วิถี คือ ทาง จิตเป็นสภาพรู้ วิถีจิต คือ สภาพรู้ที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์ทางทวารต่างๆ
ทวารมีกี่ทางครับ ที่จะให้จิตเกิดขึ้นรู้อารมณ์ มี ๖ ทาง คือ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย และทางใจ เพราะฉะนั้นถ้าเข้าใจความหมายของจิตเห็น เป็นวิถีจิต เพราะรู้ใช่ไหมว่า เป็นเพราะอะไร
ผู้ฟัง วิถีจิตเห็น
อ.วิชัย จิตเห็นที่กล่าวว่าเป็นวิถีจิต ในตอนแรก อันนี้พอเข้าใจเหตุผลไหมครับว่า เหตุใดจิตเห็นจึงเป็นวิถีจิต วิถีจิตคืออะไรครับ
ผู้ฟัง จริงๆ แล้วยังไม่เข้าใจค่ะ
อ.วิชัย วิถีจิต หมายถึงจิตที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์ทางทวารต่างๆ ซึ่งทางที่เรากล่าวแล้วมี ๖ ทาง คือ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย และทางใจ เพราะฉะนั้นจิตที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์ทั้ง ๖ ทาง เป็นวิถีจิต ดังนั้นถ้าเรากล่าวว่า จิตเห็นเป็นวิถีจิตไหมครับ
ผู้ฟัง จิตเห็นเป็นวิถีจิต
อ.วิชัย เพราะอะไรครับจึงเป็นวิถีจิต
ผู้ฟัง เพราะจิตรู้
อ.วิชัย รู้อารมณ์ทางไหนครับ
ผู้ฟัง ทางตา
อ.วิชัย เพราะฉะนั้นถ้าเรากล่าวว่า จิตใดก็ตามที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจเป็นวิถีจิต เพราะเหตุว่าเป็นจิตที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์ทางทวารต่างๆ ซึ่งมี ๖ ทาง ขณะที่หลับสนิท รู้อารมณ์ทางทวารไหนไหมครับ ทางตาเห็นไหมครับ
ผู้ฟัง ไม่เห็น
อ.วิชัย ได้ยินไหมครับ
ผู้ฟัง หลับสนิทจะไม่ได้ยิน
อ.วิชัย ไม่รู้อะไรเลย โลกนี้จะเกิดอะไรขึ้นก็ไม่รู้อะไรเลย ไม่รู้อารมณ์ทางทวารต่างๆ แต่มีจิตไหมครับ
ผู้ฟัง มีค่ะ
อ.วิชัย เป็นจิตอะไรครับ
ผู้ฟัง ภวังคจิต
อ.วิชัย เพราะฉะนั้นภวังคจิตไม่รู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ เพราะฉะนั้นภวังคจิตเป็นวิถีจิตไหมครับ
ผู้ฟัง ภวังคจิตไม่ใช่วิถีจิต
อ.วิชัย จิตที่เป็นภวังคจิตไม่ใช่วิถีจิต จิตที่ไม่ใช่วิถีจิตมี ๓ ขณะ คือ ขณะปฏิสนธิ ขณะที่เป็นภวังค์ และขณะจุติ ๓ ขณะนี้ไม่รู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจเลย จึงไม่ใช่วิถีจิต
ผู้ฟัง อยากจะขอทราบโมฆวาระวิถีจิต
อ.วิชัย ก็หมายถึงว่า ขณะนั้นมีรูปมากระทบ แต่ไม่มีวิถีจิตเกิดขึ้นเลย
ที่มา ...