สิ่งที่กำลังปรากฏทางตาต้องเข้าใจ


        ผู้ฟัง ถ้าดูจากเนื้อหนังมังสาผม หรือโต๊ะ เก้าอี้ หรือพื้นที่เราเหยียบ ถ้าพูดถึงปริจเฉทรูปกับกลาป มันอธิบายได้ เพราะแตกแยกออกไปได้ แต่กลิ่นกับเสียง จะแยกอย่างไร นึกไม่ออก

        ท่านอาจารย์ ไม่ใช่เราไปสงสัย แต่จะหมดความสงสัย เมื่อเข้าใจลักษณะของสภาพที่เป็นธรรมก่อน ถ้ายังไม่เข้าใจลักษณะที่เป็นธรรม ยังเป็นเราคิด ยังสงสัย ไม่มีทางจะเข้าใจธรรมว่าเป็นธรรม

        ผู้ฟัง ผมก็ยังไม่เข้าใจอีกว่า เป็นไปได้อย่างไร

        ท่านอาจารย์ ไม่ใช่เป็นไปได้ มีจริงๆ หรือเปล่าคะ

        ผู้ฟัง มันมี แต่มองไม่เห็น

        ท่านอาจารย์ มีแล้วรู้ความจริง หรือเปล่า ถ้ารู้ความจริงต้องตรง ปัญญาสามารถรู้ได้ แต่ไม่ถึงปัญญาระดับนั้น จะรู้ได้อย่างไร

        ผู้ฟัง หมายความว่าอนาคตผมอาจจะเข้าใจได้

        ท่านอาจารย์ ปัญญาสามารถรู้ถูก เห็นถูก

        ผู้ฟัง ตอนนี้ยังไม่เข้าใจ เอาไว้ก่อน

        ท่านอาจารย์ ปัญญาขั้นฟัง ต้องฟังให้เข้าใจ และสิ่งที่จะเข้าใจ ก็คือเข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏ ไม่ใช่ไปฟังเรื่องสิ่งที่ไม่ปรากฏ แล้วจะมีประโยชน์อะไรคะ

        ผู้ฟัง ที่ผมไม่เข้าใจ เพราะว่าบางอันมันเห็นชัด อย่างดอกไม้ เราแยกออกได้

        ท่านอาจารย์ ก็เป็นผมเห็น และผมก็คิด และผมก็สงสัยว่า จะเป็นไปได้อย่างนั้น หรือเปล่า แต่ถ้ามีความเข้าใจลักษณะของสภาพธรรมเพิ่มขึ้น ปัญญาก็จะรู้ตรงตามความเป็นจริง

        ผู้ฟัง เมื่อก่อนนี้ผมก็ไม่คิดว่าเสียง หรือกลิ่นเป็นรูป ตอนหลังมาอาจารย์ก็อธิบายผมก็เข้าใจว่าเป็นรูป แต่พอมาถึงมหาภูตรูป ยังไม่เข้าใจ

        ท่านอาจารย์ ค่ะ มหาภูตรูปมีกี่รูป

        ผู้ฟัง มี ๔ ครับ

        ท่านอาจารย์ เป็นใหญ่ เป็นประธาน หมายความว่าขาดไม่ได้เลย ไม่ว่าจะมีรูปใดเมื่อไร ต้องมีมหาภูตรูป ๔ มหาภูตรูป ๔ มีอะไรบ้างคะ

        ผู้ฟัง มีธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม

        ท่านอาจารย์ สามารถปรากฏให้รู้ว่ามีจริงๆ เมื่อไร

        ผู้ฟัง ปรากฏเมื่อแข็ง

        ท่านอาจารย์ เมื่อกระทบสัมผัส แล้วต้องมีจิตที่กำลังรู้ลักษณะนั้นด้วย ขาดจิตไม่ได้เลย จิตเป็นสภาพที่รู้แจ้ง ทุกอย่างที่ปรากฏตั้งแต่เกิดจนถึงขณะนี้ เพราะจิตเป็นสภาพที่รู้แจ้งลักษณะของสิ่งนั้น แต่ไม่ใช่ปัญญา

        เพราะฉะนั้นปัญญาเป็นความเห็นถูก ความเข้าใจถูก ตรงตามความเป็นจริงของสิ่งที่ปรากฏ

        ผู้ฟัง มันยังติดใจอยู่ แต่ไม่รู้จะทำอย่างไร

        ท่านอาจารย์ ติดใจอะไรคะ ก็รูปก็มีจริงๆ คุณเด่นพงศ์คะ มีสิ่งที่ปรากฏทางตา แต่คุณเด่นพงศ์ไปติดใจกลิ่นที่ไม่ได้ปรากฏ

        ผู้ฟัง ใช่ครับ

        ท่านอาจารย์ แล้วเมื่อไรจะเข้าใจลักษณะของสิ่งที่ปรากฏทางตาในขณะนี้ทีละเล็กทีละน้อย จนกระทั่งมีความเข้าใจมั่นคงว่า เป็นเพียงสิ่งที่เพียงปรากฏได้แล้วก็หมด

        ผู้ฟัง ก็ยังไม่เข้าใจ

        ท่านอาจารย์ มีสิ่งที่ปรากฏทางตาที่จะต้องเข้าใจ เพราะกำลังปรากฏ


        ที่มา ...

        พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 362


    หมายเลข 12538
    28 ธ.ค. 2566