ทำไมรูปแต่ละกลุ่ม (กลาป) จึงเกิดจากสมุฏฐานเดียว
ผู้ฟัง มีคำถามว่า รูปทั้งหมดมี ๔ สมุฏฐาน คือ กรรม จิต อาหาร และอุตุ ถามว่า สมุฏฐานในการเกิดหลายๆ สมุฏฐานมารวมเกิดเป็น ๑ รูปได้ไหม อาจารย์ตอบว่าไม่ได้ ขอความอนุเคราะห์ให้เหตุผลว่า ทำไมถึงต้องมีสมุฏฐานแค่อย่างเดียว
ท่านอาจารย์ ขณะนี้ทราบไหมว่า กลุ่มของรูปเล็กแค่ไหน
ผู้ฟัง ไม่ทราบ
ท่านอาจารย์ แต่ให้ทราบว่า ไม่ว่าจะเล็กแค่ไหนจนมองไม่เห็นได้ด้วยตาเปล่า ก็ต้องมีธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม มีสี มีกลิ่น มีรส มีโอชา และเล็กๆ นั้น ยังไม่ได้เกิดเลย แต่ว่ามีสมุฏฐานที่ทำให้เกิดเป็นรูปต่างๆ กัน เช่น จักขุปสาท เกิดเพราะจิตไม่ได้เลย เกิดเพราะอุตุก็ไม่ได้
ผู้ฟัง ตรงนี้เข้าใจ
ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นในกลุ่มเล็กๆ ที่เกิดนั้นเอง มีสมุฏฐานหนึ่งที่ทำให้เกิดขึ้น
ผู้ฟัง ถ้าเป็นทางเคมี ก็เป็นอะตอมเลยใช่ไหม คือ เล็กๆ
ท่านอาจารย์ เวลาที่ศึกษาพระพุทธศาสนา ไม่ต้องคิดถึงเคมี เพราะขณะนั้นเป็นคิดนึกค่ะ ไม่ใช่การรู้ลักษณะ
อ.นิภัทร รูปแม้จะเกิดได้หลายสมุฏฐาน แต่ไม่ได้หมายความว่าสมุฏฐานเหล่านั้นเกิดพร้อมกัน สมมติว่า สัททรูป คือ เสียง เกิดจากจิตก็ได้ เกิดจากอุตุก็ได้ แต่ไม่ได้หมายความว่า ขณะที่เกิดจากจิต อุตุไปเกิดร่วมด้วยไม่ได้ คือ เกิดจากสมุฏฐานไหนก็สมุฏฐานนั้น แต่สามารถเกิดได้ ๒ สมุฏฐาน สัททรูปเกิดจากจิตก็ได้ เกิดจากอุตุข้างนอกก็ได้ เช่น ลมพัดใบไผ่ ใบหญ้าก็เกิดเสียงดัง มีเสียงเกิดขึ้นจากอุตุ
ท่านอาจารย์ เมื่อเสียงนี้เกิดเพราะจิตเป็นสมุฏฐาน เกิดแล้วดับแล้ว จะไปกล่าวว่า เกิดจากอุตุเป็นสมุฏฐานได้อย่างไร จะนำสมุฏฐานอื่นมาทำให้เสียงนี้เกิดไม่ได้ เมื่อเป็นเสียงที่เกิดจากจิตเป็นสมุฏฐาน เสียงนั้นเกิดแล้วดับอย่างเร็วมาก จะให้อย่างอื่นมาร่วมเป็นสมุฏฐานด้วยได้ไหม
ผู้ฟัง มันจะมีทฤษฎีของ..
ท่านอาจารย์ คนละกลุ่ม ดับแล้วเร็วมาก ทฤษฎีทั้งหลายไม่สามารถรู้ความละเอียดถึงแต่ละกลุ่มของกลาปที่แยกขาดจากกัน นำมาปนกันก็เหมือนว่าเกิดจากสมุฏฐานนี้ และสมุฏฐานนั้น แต่ แต่ละกลุ่ม หรือแต่ละกลาป ต้องเกิดจาสมุฏฐานเดียว เพราะเล็กน้อยมาก และเกิดแล้วดับแล้ว เร็วมาก
ที่มา ...