พหุการสูตร

ใน อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต พหุการสูตร มีข้อความว่า

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกนี้เป็นผู้มีอุปการะมาก แก่บุคคล ๓ จำพวก เป็นไฉน คือบุคคลอาศัยบุคคลใดแล้ว เป็นผู้ถึงพระพุทธเจ้าว่าเป็นสรณะ ถึงพระธรรมว่าเป็นสรณะ ถึงพระสงฆ์ว่าเป็นสรณะ ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลนี้เป็นผู้มีอุปการะมากแก่บุคคลผู้อาศัย อีก ประการหนึ่ง บุคคลอาศัยบุคคลใดแล้ว ย่อมรู้ชัดตามความจริงว่านี้ ทุกข์ นี้ ทุกขสมุทัย นี้ ทุกขนิโรธ นี้ ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลนี้เป็นผู้มีอุปการะมากแก่บุคคลผู้อาศัย อีกประการหนึ่ง บุคคลอาศัยบุคคลใดแล้วทำให้แจ้งซึ่ง เจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ อันหาอาสวะมิได้ เพราะอาสวะทั้งหลายสิ้นไป ด้วยปัญญาอันยิ่งเองในปัจจุบัน เข้าถึงอยู่

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บุคคลนี้เป็นผู้มีอุปการะมากแก่บุคคลผู้อาศัย

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๓ จำพวกนี้แล เป็นผู้มีอุปการะมากแก่บุคคล

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย เรากล่าวว่า บุคคลอื่นจากบุคคล ๓ จำพวกนี้ จะเป็นผู้มีอุปการะมากแก่บุคคลนี้ หามิได้

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย เราย่อมกล่าวว่า บุคคลนี้ทำการตอบแทน คือด้วยการกราบไหว้ การลุกรับ การประนมมือไหว้ สามีจิกรรม การให้ผ้านุ่งห่ม อาหาร ที่อยู่อาศัยและยารักษาโรคแก่บุคคล ๓ จำพวกนี้ มิใช่ง่ายแล

ที่มา ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 27

สมัยนี้ก็มีการฟังธรรม สมัยโน้นก็มีการฟังธรรม ผู้ใดสามารถที่จะทำ ให้บุคคลใดถึงพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เป็นสรณะ บุคคลนั้นก็เป็นบุคคลผู้มีอุปการะมาก นั่นขั้นหนึ่ง ซึ่งในครั้งพุทธกาลก็จะเห็นได้ว่ามีพระสาวกมากทีเดียว ที่ท่านทำให้พราหมณ์ผู้มีความเห็นผิด หรือพวกเดียรถีย์ปริพาชกผู้มีความเห็นผิดได้ถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ เพราะฉะนั้น ท่านพระสาวกเหล่านั้น ก็เป็นผู้ที่มีอุปการะมากแก่พวกเดียรถีย์ปริพาชก หรือพราหมณ์ที่มีความเห็นผิดแล้วก็เกิดความเห็นถูกขึ้น นั่นเป็นประการหนึ่งส่วนอีกประการหนึ่ง ผู้ใดได้รู้ว่านี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย นี้ทุกขนิโรธ นี้ ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาจากบุคคลใด บุคคลนั้นก็เป็นผู้ที่มีอุปการะมาก

ท่านผู้ฟังคงจะได้ทราบเรื่องท่านพระสารีบุตร ท่านมีความเคารพในท่าน พระอัสชิ ซึ่งเป็นผู้ที่ทำให้ท่านได้ฟังธรรมและได้ดวงตาเห็นธรรม ก็อยู่ในประการที่ว่าเป็นผู้ที่ทำให้ท่านได้เห็นทุกข์ ได้เห็นทุกขสมุทัย ทุกขนิโรธ ทุกข นิโรธคามินีปฏิปทา นี่ก็เป็นบุคคลที่มีอุปการะมากอีกบุคคลหนึ่ง ส่วนอีกบุคคลหนึ่งนั้นก็เป็นผู้ที่เมื่ออาศัยบุคคลนั้นแล้ว ทำให้แจ้งซึ่ง เจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ คือถึงความสิ้นอาสวะเป็นพระอรหันต์ อันนี้ก็จะเห็นได้ว่าพระผู้มีพระภาคทรงอุปการะแก่พระสาวก ไม่ใช่เพียงให้บรรลุคุณธรรมเป็นพระโสดาบันบุคคลเท่านั้น แต่ยังอุปการะให้บรรลุคุณธรรมถึงขั้นเป็นพระอรหันต์ทีเดียว

ที่มา ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 28