สัญญาของท่านพระอานนท์
ผู้ฟัง สัญญาของพระอานนท์ที่ว่า ท่านทรงจำไว้ได้ ก็ทรงจำชื่อ และเรื่องราวของธรรมได้ และท่านก็มีความเข้าใจในธรรมจึงเป็นโสดาบัน แต่การที่ท่านจะมาสังคายนาครั้งแรกในปฐมสังคายนา ท่านก็จำธรรม พยัญชนะ อรรถของธรรมไว้ และท่านก็จำได้
ท่านอาจารย์ ถ้ากล่าวถึงสัญญาของท่านพระอานนท์ จะเทียบกับใครในบรรดาสาวกทั้งหลาย เพราะเหตุว่า "จำ"ของสาวก หรือ ผู้ฟังยุคนี้สมัยนี้ ก็จะเห็นความห่างไกลกันมาก สมัยนี้ จำชื่อ จำคำ แต่ไม่ได้จำลักษณะ ด้วยความเข้าใจในระดับที่ประจักษ์แจ้งความจริงของสภาพธรรมนั้น เพราะฉะนั้น จะเห็นได้ว่า ความจำของเรา เราจะจำในระดับไหน จำเรื่องราว จำชื่อ ตอบได้ว่าจิตมี ๘๙ ประเภท นี่จำแล้วใช่ หรือไม่ แต่ จิต ๘๙ ประเภทคืออะไร และลักษณะของแต่ละประเภทต่างกันอย่างไร และมีเจตสิกเกิดร่วมด้วยเท่าไหร่ นี่ก็แสดงให้เห็นความวิจิตรของสัญญาของแต่ละบุคคลว่า ถ้าไม่ใช่พระอริยสาวกในครั้งกระโน้นที่ทรงจำไว้อย่างเลิศ ความจำจะต้องต่างกับบุคคลอื่นแน่นอน
ผู้ฟัง สัญญาของพระอานนท์คงเหนือกว่าพระอริยสาวกทั้งหลาย
ท่านอาจารย์ ท่านเป็นเอกัตทัคคะในทางความทรงจำด้วย
ที่มา ...