ตามความจริงไม่มีเรา มีแต่จิตที่เกิดดับสืบต่อกัน

ผู้ฟัง จิตชอบคิดไม่ดีส่วนมาก เพราะเราปล่อยจิต ใช่ หรือไม่

ท่านอาจารย์ ตามความจริงขณะนี้ที่เข้าใจธรรมแล้ว เรามี หรือไม่ หรือมีแต่จิตที่เกิดดับสืบต่อ ถ้าคิดดีเพราะสะสม หรือสั่งสมกุศลจิตไว้มาก แต่ละคนมีอัธยาศัยต่างกัน การทำกุศลของแต่ละคนก็ต่างกัน บางคนชอบทอดกฐิน บางคนก็ชอบเลี้ยงพระ บางก็ชอบศึกษาธรรม สนทนาธรรม บางคนก็ชอบบริจาคเงินให้โรงพยาบาล ก็แล้วแต่ตามอัธยาศัยซึ่งหลากหลายที่แต่ละคนก็จะได้เข้าใจถูกต้องตามความเป็นจริงว่าเหตุใดต่างกัน เหตุใดจึงไม่เห็นเหมือนๆ กัน เหตุใดจึงไม่ชอบอย่างเดียวกัน ก็เพราะเหตุว่าสะสม"สันตานะ" มาต่างๆ กัน เพราะฉะนั้น ก็จะเห็นได้ว่าไม่มีใครสามารถเปลี่ยนแปลงสภาพธรรมตามความเป็นจริง เพราะว่าเป็นลักษณะของจิตที่จะต้องเป็นอย่างนี้ เมื่อจิตเกิดขึ้นเป็นอย่างไร ก็จะต้องสะสมสืบต่อไป

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 17