ปฏิสนธิจิตเกิดเพียงครั้งเดียวในชาติหนึ่งๆ
ในชาติหนึ่งๆ จะมีปฏิสนธิจิตสองขณะได้ไหม ไม่ได้ เพียงขณะเดียว เกิดมาแล้วจะให้มาเกิดอีกทีในชาติเดียวกันเป็นไปไม่ได้เลย เกิดมาแล้วเป็นอย่างไร ก็จะต้องเป็นอย่างนั้น เป็นบุคคลนั้นจนกว่าจะสิ้นสุดความเป็นบุคคลนั้นเพราะกรรมซึ่งทำให้ปฏิสนธิจิตเกิดขึ้น แต่เมื่อปฏิสนธิจิตดับแล้วเป็นอนันตรปัจจัยให้เข้าใจว่าจิตทุกดวงที่เกิดแล้วก็ดับไปจะเป็นปัจจัยให้ขณะต่อไปเกิดขึ้นสืบต่อ ปัจจัยนี้ชื่อว่าอนันตรปัจจัยไม่มีระหว่างคั่นเลยจนถึงจุติจิตของพระอรหันต์เท่านั้นที่จะไม่มีจิต และเจตสิกเกิดขึ้นอีกเลย
เพราะฉะนั้น ขณะนี้สืบต่อมาจากขณะก่อนๆ ถอยไปกี่ชาติๆ ก็สืบต่อมา ไม่ได้หยุดทำงานเลย ระหว่างชาติหนึ่งๆ จากไปแล้วก็กลับมาเห็นอีก ได้ยินอีก ได้กลิ่นอีก ลิ้มรสอีก รู้สิ่งที่กระทบสัมผัสอีก เพราะฉะนั้น ต้องเข้าใจความต่างกันของชาติของจิต ว่าขณะปฏิสนธิเป็นวิบาก กรรมไม่ได้ให้ผลเพียงปฏิสนธิขณะเดียวไม่พอ กรรมนั้นยังทำให้เมื่อปฏิสนธิจิตดับไปแล้ว ภวังคจิตเกิดต่อ
ที่มา ..