ธรรมชาติของจิต


    ผู้ฟัง มันแยกกันได้อย่างไร เดี๋ยวก็คิด เดี๋ยวก็ได้ยิน เดี๋ยวก็เห็น

    อ.วิชัย เพราะเหตุว่าเป็นธรรมชาติของจิต เมื่อเกิดขึ้นทำกิจแล้วก็ดับไปทันที ดังนั้นจิตไม่ได้เห็นตลอดเวลา หรือไม่ได้ยินตลอดเวลาเพราะเหตุว่าเมื่อจิตเห็นเกิดขึ้นทำกิจเห็น เพียงทำกิจเห็นแล้วก็ดับทันที หลังจากนั้นก็เป็นจิตประเภทอื่นที่เกิดสืบต่อ

    เพราะฉะนั้น ธรรมชาติของจิตก็คือเป็นประธานในการรู้แจ้งอารมณ์แล้วก็ดับไป เพราะเหตุว่าเมื่อดับไปแล้วเป็นปัจจัยให้จิตเกิดขึ้นอีกขณะหนึ่งเกิดสืบต่อทันที ฉะนั้นให้เห็นว่าขณะนี้เราเสมือนว่ามีการเห็นได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส ถูกต้องกระทบสัมผัสพร้อมกัน แต่ถ้าพิจารณาจิตเกิดขึ้นทีละขณะ ฉะนั้นเมื่อจิตเห็นดับไปแล้ว เป็นปัจจัยให้จิตขณะอื่นสืบต่อคือรับอารมณ์ต่อจากจิตเห็นที่รู้ในสีที่มาปรากฏขณะนั้นแล้วก็ดับไป และก็มีจิตที่รู้สีนั้นสืบต่อเป็นจิตประเภทอื่น เพราะฉะนั้น จิตก็มีหลายประเภท และความรวดเร็วของจิตก็ให้เราเสมือนว่าเราเห็น แล้วก็มีการคิดนึกเป็นเรื่องราวต่างๆ มากมาย ก็เป็นเรื่องของจิตที่เกิดดับสืบต่อกัน เป็นปัจจัยให้เกิดการคิดนึกต่างๆ รู้อารมณ์ประเภทต่างๆ

    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 29


    หมายเลข 5900
    24 ม.ค. 2567