จิตนิยาม
อ.วิชัย คือจิตเมื่อเกิดขึ้นจะมีจิตนิยาม คือความแน่นอนของจิต เพราะฉะนั้น ก่อนที่จิตเห็นจะเกิด จิตที่เกิดก่อนต้องเป็นปัญจทวาราวัชชนจิตเท่านั้น ไม่ใช่ว่าจิตเห็นมีรูปกระทบแล้วจิตเห็นจะสามารถเกิดขึ้นทันทีได้ แต่เป็นธรรมชาติว่าต้องมีจิตที่เกิดก่อนคือทำกิจอาวัชชนะคือรำพึงถึงอารมณ์ที่มากระทบก่อน ดับไปแล้ว จึงเป็นปัจจัยให้จิตเห็นสามารถเกิดขึ้นรู้แจ้งในสิ่งที่เห็นได้ และจิตเห็นดับไปแล้วก็เป็นปัจจัยให้จิตที่รับอารมณ์ต่อเรียกว่าสัมปฏิจฉันนจิตเมื่อดับไปแล้วก็เป็นปัจจัยแก่สันตีรณะจิต แต่ว่าการเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส การถูกต้องกระทบสัมผัส ทางทวารต่างๆ ก็เกิดจากหลายปัจจัย มีปัจจัย มีเหตุพร้อมไหมที่จะให้เกิดการเห็น ถ้ามีปสาท มีสีที่มากระทบปสาทแล้วมีจิตที่รู้อารมณ์คือเกิดขึ้นรำพึงถึงอารมณ์ที่มากระทบ นี่ก็พร้อมเป็นปัจจัยที่การเห็นจะเกิดขึ้น ถ้าขาดปัจจัยอย่างใดอย่างหนึ่งเช่น ถ้าไม่มีจักขุปสาท การเห็นก็มีไม่ได้ ถ้าขาดโสตปสาท การได้ยินก็จะมีไม่ได้เลย นี่ก็คือเหตุปัจจัยของธรรม ที่เป็นปัจจัยให้เกิดการเกิดขึ้นของจิต
ที่มา ...