รูปที่เป็นสภาวรูปมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ

ทีนี้ถ้าเป็นต้นไม้ใบหญ้า รูปมีอายุเท่าไหร่ ต้อง ๑๗ ขณะ คือเป็นปรมัตถธรรมรูปที่เป็นสภาวะรูป รูปจริงๆ ที่มีลักษณะมีธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม สี กลิ่น รส โอชาเหล่านี้ เกิดแล้วต้องตั้งอยู่เท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ วิธีที่จะรู้ว่ารูปดับช้ากว่าจิตก็ต้องเอาอายุของจิตมาเป็นเครื่องวัดคือสิ่งที่ดับเร็วกว่าถึงจะวัดได้ ถ้าสิ่งที่ดับช้ากว่ารูปนั้นก็ดับไปแล้ว แต่เพราะเหตุว่ารูปๆ หนึ่งไม่ว่าจะเป็นภายในภายนอก รูปที่เป็นสภาวรูปมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ เพราะฉะนั้น ขณะที่กำลังเป็นภวังค์ ๑๗ ขณะ รูปที่เกิดข้างนอก ๑๗ ขณะ รูปนั้นเกิดแล้วก็ดับอีกตามสมุฏฐานคือแล้วแต่ว่าจะเกิดเพราะกรรมเป็นสมุฏฐานหรือว่าจิตเป็นสมุฏฐาน หรือว่าเกิดเพราะอุตุเป็นสมุฏฐาน หรือเกิดเพราะอาหารเป็นสมุฏฐาน แต่รูปที่เป็นสภาวรูปมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 29