วิถีจิตทางจมูก

อ.ธิดารัตน์ ทางจมูกก็คือกลิ่น ในขณะที่เป็นภวังค์เกิดอยู่ ก็จะยังไม่มีการรู้กลิ่น จนกระทั่งมีลักษณะของรูป ก็คือกลิ่น กระทบกับฆานปสาท ขณะที่มีกลิ่นซึ่งเป็นรูป และกระทบกับฆานปสาทซึ่งเป็นขณะแรก ภวังค์ในขณะนั้นก็เป็นอตีตภวังค์ จนกระทั่งภวังคจลนะ ภวังคุปัจเฉทะก็ยังรู้อารมณ์เดิมอยู่ และวิถีจิตขณะแรกก็เกิดขึ้นทางฆานทวาราวัชชนะเพราะว่าเป็นวิถีจิตทางจมูกคือทางฆาน และลำดับต่อไปก็เป็นฆานวิญญาณ ซึ่งเป็นชาติวิบาก ซึ่งก็เป็นผลของกรรมในอดีตซึ่งได้กระทำแล้ว จะทำให้ขณะนั้นได้กลิ่นซึ่งเป็นกลิ่นที่น่าพอใจ หรือไม่น่าพอใจ เพราะฉะนั้นฆานวิญญาณก็จะมี ๒ ประเภท คือ เป็นกุศลวิบาก หรืออกุศลวิบากตามลักษณะของอารมณ์ที่มากระทบฆานปสาทนั่นเอง

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 35