ทบทวนจิตต่างๆ กับ ปัจจัย
ท่านอาจารย์ ขอทบทวนอีกครั้งว่า ภวังคุปัจเฉทะเป็นปัจจัย หรือไม่
ผู้ฟัง เป็น
ท่านอาจารย์ เป็นอนันตรปัจจัยให้อะไรเกิด
ผู้ฟัง วิถีจิต
ท่านอาจารย์ วิถีจิตแรกคือ ปัญจทวาราวัชชนจิต เป็นชาติกิริยา โดยชาติกิริยาจะมีอยู่ก่อนจิตเห็น จิตได้ยิน ฯ ที่เป็นวิบาก เมื่อปัญจทวาราวัชชนจิตซึ่งเป็นชาติกิริยาดับไป ปัญจทวาราวัชชนจิตก็เป็นอนันตรปัจจัยให้ "ทวิปัญจวิญญาณ" เกิดต่อ ถ้าเป็นทางตาก็เรียกว่า "จักขุวิญญาณ" ทำทัศนกิจ เป็นชาติวิบาก "ทวิ" คือ ๒ คือ กุศลวิบาก ๑ อกุศลวิบาก ๑ เพราะว่าจริงๆ แล้วการเห็น สิ่งที่ถูกเห็นมี ๒ อย่างคือ สิ่งที่น่าพอใจกับสิ่งที่ไม่น่าพอใจ ถ้ารูปนั้นเป็นรูปที่ดีใช้คำว่า “อิฏฐารมณ์” ถ้าไม่ดีก็เป็น “อนิฏฐารมณ์” ก็แล้วแต่ว่ากรรมไหนจะให้ผลเมื่อไหร่ ถ้าเป็นกุศลกรรมให้ผล สิ่งที่จิตเห็นต้องเป็นอิฏฐารมณ์ ถ้าเป็นผลของอกุศลกรรมให้ผล สิ่งที่ถูกเห็น หรือจิตเห็นก็ต้องเป็นสิ่งที่ไม่น่าพอใจ คือ เป็นอนิฏฐารมณ์
ที่มา ...