เข้าใจเรื่องอเหตุกจิตจากชีวิตจริงๆ ในขณะนี้

หากจะเข้าใจเรื่องอเหตุกจิต ก็ให้เข้าใจจากชีวิตจริงๆ ว่าขณะนี้ จากภวังคุปัจเฉทะซึ่งเป็นกระแสภวังค์สุดท้าย จิตที่สืบต่อต้องเป็นปัญจทวาราวัชชนจิตหนึ่งใน ๕ ทางแล้วแต่ว่าจะเป็นทางตา (จักขุทวาราวัชชนจิต) ทางหู (โสตทวาราวัชชนจิต) เป็นต้น แต่ถ้าไม่บ่งชี้เฉพาะก็ใช้คำรวมว่า "ปัญจทวาราวัชชนจิต" เป็นกิริยาจิตด้วย เมื่อศึกษาเรื่องชาติก็จะต้องรู้เหตุผลในความเป็นชาติ ว่าปัญจทวาราวัชชนจิตเป็นกิริยาจิต เพราะฉะนั้นถ้าจะเรียกชื่อว่า "อเหตุกกิริยา" ปัญจทวาราวัชชนจิตเรียกโดยชาติคือเป็นกิริยา เรียกโดยเหตุเป็นอเหตุกะ เป็นอเหตุกกิริยาจิต

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 61