ขณะเห็น วิถีปฏิปาทกมนสิการ กับ มนสิการ เป็นอันเดียวกันหรือไม่
ผู้ฟัง แสดงว่าขณะที่กำลังเห็น วิถีปฏิปาทกมนสิการ กับ มนสิการ คือประการเดียวกันใช่ไหม
อ.กุลวิไล ต้องพิจารณาว่าเป็นสภาพธรรมใด เช่น วิถีปฏิปาทกมนสิการ ในที่นี้หมายถึงปัญจทวาราวัชชนจิต ก็คือจิตที่เป็นชาติกิริยา แต่เมื่อกล่าวถึงมนสิการ จะหมายถึงเจตสิกที่เกิดกับจิตทุกประเภท ฉะนั้นเมื่อพูดถึงเหตุที่จะทำให้การเห็นเกิดขึ้นมี ๔ ประการ ประการแรกคือ วัณณะธาตุหรือสี ประการที่สองคือ จักขุปสาทซึ่งเป็นกัมมชรูป ประการที่สามก็คือแสงสว่าง ประการที่สี่ที่กล่าวว่าเป็นมนสิการ ในที่นี้หมายถึงปัญจทวาราวัชชนจิตซึ่งเป็นจิตชาติกิริยา แต่จิตเห็นเกิดขึ้นก็จะต้องมีมนสิการซึ่งเป็นเจตสิกเกิดร่วมด้วย คือต้องรู้ว่าจะหมายถึงธรรมใด และถ้าพูดถึงปัญจทวาราวัชชนจิตที่เป็นวิถีจิตปฏิปาทกมนสิการก็มีมนสิการเจตสิกเกิดร่วมด้วย ฉะนั้นถ้าพูดถึงมนสิการที่เป็นเจตสิกแล้ว จะต้องเป็นเจตสิกที่เกิดกับจิตทุกประเภท
ที่มา ...