จิตจะเกิดโดยไม่มีเจตสิกไม่ได้
ท่านอาจารย์ สภาพธรรมที่เกิดไม่อาศัยปัจจัยเกิดได้ไหม
ผู้ฟัง ไม่ได้
ท่านอาจารย์ จิตเกิดหรือไม่
ผู้ฟัง เกิด
ท่านอาจารย์ จิตจะเกิดโดยไม่มีปัจจัยได้ไหม
ผู้ฟัง ไม่ได้
ท่านอาจารย์ เวทนาเป็นอะไร
ผู้ฟัง เป็นเจตสิก
ท่านอาจารย์ สัญญาเป็นอะไร
ผู้ฟัง เจตสิก
ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นจิตจะเกิดโดยไม่มีเจตสิกได้ไหม
ผู้ฟัง ไม่ได้
ท่านอาจารย์ ในภูมิที่มีรูป จิตต้องอาศัยรูปเป็นที่เกิดแน่นอน และก็เห็นรูป เป็นไปกับรูปทั้งหมด แต่แม้ในอรูปพรหมภูมิ ไม่มีรูปเลย แต่ต้องมีเจตสิก มิฉะนั้นจิตเกิดไม่ได้ สิ่งที่ลืมไม่ได้ก็คือจิต เจตสิก เกิดพร้อมกัน ดับพร้อมกัน และเมื่อทั้ง ๒ อย่างเป็นสภาพที่รู้อารมณ์ ก็ต้องรู้อารมณ์เดียวกัน และในภูมิที่มีขันธ์ ๕ ต้องอาศัยรูปเป็นที่เกิด จิต และเจตสิกต้องเกิดที่เดียวกัน โดยความเป็นสัมปยุตตปัจจัยเป็นปัจจัยหนึ่ง ซึ่งรูปไม่ใช่ปัจจัยนี้ รูปไม่ใช่สภาพรู้อารมณ์ แต่สำหรับนามธรรมซึ่งเป็นสภาพรู้อารมณ์ เกิดพร้อมกัน ดับพร้อมกัน รู้อารมณ์เดียวกัน เกิดที่เดียวกัน ก็คือจิต และเจตสิก ต่างก็เป็นสัมปยุตตปัจจัยซึ่งกัน และกัน จิตเป็นสัมปยุตตปัจจัยหรือไม่ เป็น เป็นสัมปยุตตปัจจัยแก่อะไร แก่เจตสิก เจตสิกเป็นสัมปยุตตปัจจัยหรือไม่ เป็น เป็นปัจจัยแก่อะไร แก่จิต นี่คือการที่จะค่อยๆ ซึมในความไม่ใช่ตัวตน ค่อยๆ เข้าใจขึ้น และก็มั่นคงขึ้น
ที่มา ...