ขณะนี้วิบาก เป็นอเหตุ หรือ สเหตุก
ท่านอาจารย์ ขอถามว่าขณะนี้วิบากเป็นอเหตุกะหรือสเหตุกะ
ผู้ฟัง เป็นอเหตุกะก็มี สเหตุกะก็มี
ท่านอาจารย์ ถูกต้อง เมื่อใดที่เป็นสเหตุกะ และเมื่อไหร่ที่เป็นอเหตุกะ
ผู้ฟัง เมื่อเราเห็นเป็นวิบากจิตประเภทอเหตุกะ
ท่านอาจารย์ แล้วเมื่อใดเป็นสเหตุกะ ขณะที่เราอยู่ที่นี่ก็มีวิบากจิตนี่แน่นอน แต่เป็นวิบากประเภทไหน
ผู้ฟัง กุศลวิบาก และอกุศลวิบาก
ท่านอาจารย์ ประกอบด้วยเหตุหรือไม่ประกอบด้วยเหตุ ขณะที่กำลังอยู่ตรงนี้มีวิบากที่ประกอบด้วยเหตุ หรือไม่ประกอบด้วยเหตุ อย่างไร
ผู้ฟัง ถ้าทางตา ขณะที่เราเห็นเป็นวิบากจิตไม่ประกอบด้วยเหตุ
ท่านอาจารย์ แล้วขณะไหนเป็นวิบากที่ประกอบด้วยเหตุ
ผู้ฟัง ภวังคจิต
ท่านอาจารย์ ขณะที่เป็นภวังคจิต เพราะว่าภวังคจิตต้องเป็นจิตประเภทเดียวกับปฏิสนธิ และไม่มีใครพิการบ้า ใบ้ บอด หนวก ที่จะเป็นอเหตุกกุศลวิบากสันตีรณะ แต่ว่าก็เป็นผลของกุศลที่ประกอบด้วยเหตุ แล้วแต่ว่าจะ ๒ เหตุ หรือ ๓ เหตุ เพราะฉะนั้นขณะที่เป็นภวังค์สลับกับเห็น สลับกับได้ยิน สลับกับแต่ละวาระของจิต ขณะนั้นก็เป็นวิบากที่ประกอบด้วยเหตุ แต่เวลาที่ทำกิจเห็น ได้ยิน เหล่านี้ วิบาก ๑๕ ดวงนั้นไม่ประกอบด้วยเหตุ
ที่มา ...