จะเจริญสติ หรือ จะเข้าใจสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ -พฐ.80

ท่านอาจารย์ ถ้าไม่เข้าใจสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ แล้วจะเจริญสติไหม

ผู้ฟัง ก็ไม่ได้

ท่านอาจารย์ ถูกต้อง เพราะฉะนั้นก่อนอื่นจะเจริญสติหรือเข้าใจสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ

ผู้ฟัง จะเข้าใจธรรมที่กำลังปรากฏ

ท่านอาจารย์ ก็ไม่ต้องไปคิดเรื่องเจริญสติเลยใช่ไหม ถ้ายังไม่เข้าใจ

ผู้ฟัง ถ้าเราไม่มีสติ เราก็พลั้งเผลอ วันๆ ก็เห็นนี่เห็นนั้น ลืมตัวไป อย่างนี้เรียกว่าขาดสติใช่หรือไม่

ท่านอาจารย์ สติคืออะไร

ผู้ฟัง ความระลึกรู้สึกตัว

ท่านอาจารย์ ขณะไหน

ผู้ฟัง เช่น จิตเราคิดอะไร เราก็รู้ทัน

ท่านอาจารย์ รู้ทันหมายความว่าอย่างไร จิตคืออะไร

ผู้ฟัง ความนึกคิดเกิดขึ้น

ท่านอาจารย์ ขณะได้ยินเป็นจิตหรือไม่

ผู้ฟัง ได้ยินก็เป็นจิต

ท่านอาจารย์ แล้วจะรู้ทันอะไร

ผู้ฟัง รู้ว่าได้ยินเสียง

ท่านอาจารย์ รู้ว่าได้ยินเป็นความคิดนึกใช่ไหม

ผู้ฟัง ใช่

ท่านอาจารย์ ไม่ใช่การรู้ลักษณะของจิต

ผู้ฟัง ยังไม่ถึงขั้น

ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นก็เป็นการนึกตลอด แต่ไม่ใช่สติที่จะระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมโดยประจักษ์ หรือโดยเข้าใจลักษณะของสภาพธรรมเพิ่มขึ้น

ผู้ฟัง ถ้าเราไม่เคยสังเกต เราก็พลั้งเผลอไป

ท่านอาจารย์ เผลอเป็นเรา หรือ เป็นสภาพธรรม

ผู้ฟัง เป็นธรรม

ท่านอาจารย์ เป็นอนัตตาหรือไม่

ผู้ฟัง เป็นอนัตตา

ท่านอาจารย์ แล้วใครกำลังจะทำอะไร

ผู้ฟัง ตัวเรา

ท่านอาจารย์ ก็ไม่ถูกแล้วใช่ไหม อะไรที่ไม่ถูกก็ทิ้งไปเลย ถ้าเก็บไว้ก็ยังคงไม่ถูกไปเรื่อยๆ เพราะฉะนั้นถ้าจะมีความเข้าใจ ก็เข้าใจสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ เข้าใจอะไร เข้าใจขึ้นในลักษณะของสิ่งที่มีจริงที่กำลังปรากฏว่าไม่ใช่ตัวตนเพราะเป็นอะไร นี่คือเบื้องต้น ถ้าไม่เข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏจะชื่อว่าเรียนไม่ได้เลย เพราะเรียนเท่าไหร่ก็ไม่ได้รู้ว่ากำลังเข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏหรือไม่

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 80