อกุศลเหตุ
อ.วิชัย สำหรับเรื่องของสเหตุกจิต และอเหตุกจิต ก็เป็นสิ่งที่มีจริงๆ เช่น ขณะนี้มีการเห็น การได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส กระทบสัมผัส และก็คิดนึกต่างๆ ขณะนี้แสดงว่ามีนามธรรม มีสภาพรู้ มีธาตุรู้ และมีสภาพอีกอย่างหนึ่งไม่ใช่สภาพรู้ เป็นรูป ดังนั้นสภาพธรรมที่จะมีเหตุเกิดร่วมด้วย เหตุในที่นี้ก็หมายถึงเหตุ ๖ ก็คือโลภะ โมหะ โทสะ ซึ่งเป็นอกุศลเหตุเป็นสภาพที่ไม่ดีงาม เป็นอกุศลเรียกว่าอกุศลเหตุ โลภะ คือความติดข้อง ความไม่สละต่างๆ เป็นลักษณะของโลภะ โทสะความประทุษร้าย โมหะก็คือความไม่รู้ ไม่รู้ก็คือไม่รู้ในอริยสัจจะ ดังนั้นอกุศลเหตุเมื่อเกิดเป็นนามธรรม เมื่อพูดถึงว่า ขณะที่กำลังเห็นมีโลภะ มีโทสะ มีโมหะไหม ชอบไหม พอใจไหม แต่ดูเสมือนว่าเห็นแล้วเราก็ชอบ แต่ว่าเป็นคนละขณะกัน เพราะเหตุว่ากำลังเห็นเป็นสภาพธรรมรู้ เป็นนามธรรม แต่ว่าขณะที่เห็นจริงๆ ไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วยเลยไม่ว่าจะเป็นอกุศลเหตุ หรือโสภณเหตุ แต่เป็นอเหตุกะคือไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วยเลย ดังนั้น ที่แสดงถึงเรื่องนามธรรมที่เป็นสเหตุกะ และอเหตุกะ ให้รู้ว่าเป็นธรรม ไม่ใช่เรา
ที่มา ...