ลักษณะของการสืบต่อมีแต่เพียงนามธรรมหรือไม่
ผู้ฟัง เพราะฉะนั้นลักษณะของการสืบต่อจะมีเพียงนามธรรม
ท่านอาจารย์ นี่เป็นเหตุที่เราต้องเข้าใจว่ารูปเกิดจากสมุฏฐาน สมุฎฐาน คือ ธรรมที่ก่อตั้งให้เกิดรูป กรรม ได้แก่ เจตนาเจตสิก จงใจ ขวนขวาย กระทำ สำเร็จเป็นกรรมบทเมื่อไหร่ ก็สามารถจะเป็นปัจจัยทำให้ผลเกิดขึ้น คือทำให้วิบากจิต และกัมมชรูปเกิด ไม่มีใครมองเห็นกรรมเลย เจตนามีทุกขณะจิต เป็นกุศลก็มี เป็นอกุศลก็มี เป็นอย่างเล็กๆ น้อยๆ ก็มี เป็นอย่างแรงกล้ากระทำสิ่งซึ่งเป็นอกุศลอย่างร้ายแรงก็มี ทั้งหมดดับไปแล้วเป็นนามธรรม ไม่มีที่ๆ จะเป็นวัตถุที่จะคิดว่าอยู่ตรงไหนอย่างไร แต่ว่าการเกิดดับสืบต่อของจิตเป็นอนันตรปัจจัย และวิคตปัจจัย คือจิตที่ดับไปแล้วเป็นอนันตรปัจจัยให้จิตขณะต่อไปเกิดขึ้น แต่โดยวิคตปัจจัย คือ จิตก่อนจะต้องดับไปก่อน ถ้าจิตขณะก่อนยังอยู่ ไม่มีทางที่จิตขณะต่อไปจะเกิดได้เลย สะสมสืบต่อทุกอย่าง สืบต่อมาหมดเป็นปัจจัย รูปที่เป็นจิตตชรูปเกิดพร้อมอุปาทขณะของจิต ไม่เกิดในฐีติขณะ และภังคขณะของจิตเลย แต่กัมมชรูปเกิดในอุปาทขณะ ฐีติขณะ และภังคขณะของจิต นี่เป็นความต่างที่เราจะต้องรู้
ที่มา ...