จิตมี ๓ อนุขณะ เป็นปัจจัยให้รูปเกิดหรือไม่

ผู้ฟัง จิตเห็นก็มีอยู่ ๓ ขณะ อนุขณะ

ท่านอาจารย์ แน่นอน จิตทุกจิตมีอนุขณะทั้งนั้นคือเกิดแล้วก็ดับ และก่อนดับก็เป็นฐีติขณะ แสดงให้เห็นถึงความรวดเร็ว

ผู้ฟัง แล้วจะเป็นปัจจัยให้รูปเกิดได้ไหม

ท่านอาจารย์ จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ ไม่เป็นปัจจัยให้รูปเกิด นี่คือสิ่งที่จะต้องค่อยๆ เริ่มจำ จิตที่เป็นทวิปัญจวิญญาณ ๑๐ ไม่เป็นปัจจัยให้รูปเกิดเลย ปฏิสนธิจิตไม่เป็นปัจจัยให้จิตตชรูปเกิด ตัวจิตไม่ได้เป็นปัจจัยให้รูปเกิด จุติจิตของพระอรหันต์ไม่เป็นปัจจัยให้รูปเกิด อรูปาวจรวิบาก ไม่เป็นปัจจัยให้รูปเกิดเพราะอรูปาวจรวิบาก ทำกิจปฏิสนธิเป็นอรูปพรหม จะมีรูปเกิดด้วยไม่ได้เลย นอกจากนั้นแล้วจิตเกิดเมื่อใดก็เป็นปัจจัยให้รูปเกิดในอุปาทขณะคือในทันทีที่รูปเกิดพร้อมกัน

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 91