รูปมีสมุฏฐานที่เกิดทั้งหมด ๔

ผู้ฟัง ที่กล่าวว่ารูปมีสมุฏฐานที่เกิด ๔ ประการ ขอให้อธิบาย และยกตัวอย่างให้เห็นให้ชัดเจน

อ.ธีรพันธ์ สมุฏฐานก็คือที่ตั้งที่ให้รูปเกิด เช่น จักขุปสาทรูปเป็นรูปที่เกิดจากกรรม จะสังเกตรูปที่เกิดจากกรรม ก็ได้ว่า ต้นไม้ใบหญ้าไม่มีตา ไม่มีหู ไม่มีจมูก ไม่มีลิ้น ไม่มีกาย แต่ที่เป็นสัตว์บุคคลที่เราสมมติบัญญัติกันมีรูปที่เกิดจากกรรม คือ ตา หู จมูก ลิ้น กายเป็นต้น นี้เป็นรูปที่เกิดจากกรรม กระทำกรรมใดมาก็จะต้องทำให้รูปนั้นเกิดขึ้นอยู่ในภูมิที่มีขันธ์ ๕ ส่วนรูปที่เกิดจากจิต เช่น การเปล่งเสียงออกมา การพูด จะต้องมีรูปที่เกิดจากจิต หรือ ที่มีการเคลื่อนไหว อิริยาบถต่างๆ ก็เป็นรูปที่เกิดจากจิต

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 91