ทางใจต้องมีเรื่องมากระทบภวังคุปัจเฉทะหรือไม่


    ผู้ฟัง ทางใจก็มีเรื่องมากระทบภวังคุปัจเฉทะหรือเปล่า

    ท่านอาจารย์ ถ้าไม่มีอะไร มโนทวารจะคิดถึงอะไร จิตต้องมีอารมณ์ทุกขณะ จิตที่เกิดขึ้นโดยไม่มีอารมณ์ไม่ได้เพราะว่าจิตเป็นสภาพรู้ อารมณ์คือสิ่งที่จิตกำลังรู้ เพราะฉะนั้นไม่ว่าจิตประเภทไหนเกิดก็ต้องมีอารมณ์เฉพาะของจิตประเภทนั้นๆ เวลาที่เป็นภวังค์ กำลังเป็นภวังค์จะไปเอาอารมณ์ทางตามารู้ได้ไหม ก็ไม่ได้ ก็ต้องมีอารมณ์เดียวกับปฏิสนธิจิตดำรงภพชาติโดยที่ไม่รู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไม่มีเห็นไม่มีได้ยินเหล่านี้เลย ฉะนั้นขณะที่เป็นภวังค์จะมีอารมณ์เหมือนกำลังเห็นขณะนี้ไม่ได้ หรือจะคิดนึกก็ไม่ได้ แต่เมื่อคิดนึกก็ไม่ใช่ภวังค์ แล้วเรื่องนั้นมาจากไหน ถ้าไม่มีการที่สะสมที่จะทำให้จิตนึกถึงอารมณ์นั้น เป็นปัจจัยที่จะทำให้มีการตรึกหรือนึกถึงอารมณ์ที่กระทบ

    ผู้ฟัง ก็เหมือนเช่นเดียวกับทางตา

    ท่านอาจารย์ แต่ไม่ใช่รูป เท่านั้นเอง ที่กล่าวว่าไม่ใช่รูปต้องเข้าใจว่าไม่ใช่รูปทางปัญจทวารในชีวิตประจำวัน เพราะเหตุว่าทางมโนทวาร คือมโนทวาราวัชชนจิตสามารถที่จะรู้ได้ทุกอย่างแม้แต่รูปที่ไม่ปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กาย แต่ว่าชีวิตจริงๆ เป็นอย่างไร ใครจะรู้รูปนั้นบ้างหรือไม่ ในชีวิตประจำวันก็จะรู้อย่างมากก็แค่ ๗ รูปที่เป็นสภาวรูป

    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 95


    หมายเลข 7466
    22 ม.ค. 2567