กัมมชรูปที่ตา หู จมูก ลิ้น กาย เกิดดับแม้แต่ตอนหลับสนิท
ผู้ฟัง บางครั้ง พวกเราคิดอย่างง่ายๆ ว่า ถ้าภวังค์จะหยุดเฉยๆ เงียบ จะไม่มีอะไรเกิด แต่เมื่อฟังดูแล้วก็ไม่ใช่
ท่านอาจารย์ แต่ต้องมีจิตเกิด มีเจตสิกเกิดทำกิจภวังค์
ผู้ฟัง ก็ยังมีอยู่ แต่ตา หู จมูก จะไม่มี
ท่านอาจารย์ มี
ผู้ฟัง ไม่ได้ยิน
ท่านอาจารย์ ไม่ได้ยิน แต่เกิดดับตามกรรม ตรงนี้จะเป็นสิ่งที่คนสงสัยมาก เขาจะคิดว่ากัมมชรูปหรือรูปใดๆ จะมีตอนที่มีการเห็น การได้ยิน แต่จริงๆ ไม่ใช่แบบนั้น จริงๆ คนนั้นเมื่อนอนหลับก็ยังมีครบทั้งตัว คนตายไม่มีจักขุปสาท โสตปสาท แต่คนเป็นมีจักขุปสาท โสตปสาทซึ่งละเอียดยิ่งกว่านั้นที่ไม่มีใครรู้ก็คือว่าเราเห็นคนหลับ และเราไม่รู้ว่าเขามีรูปอะไรบ้างที่ตัวของเขา แต่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ว่าแม้ขณะนั้นก็มีรูปที่เกิดเพราะกรรมเป็นสมุฏฐานทุกอนุขณะของจิต ยังไม่กล่าวถึงรูปอื่นเพราะรูปอื่นจะเป็นรูปที่เกิดจากจิตบ้าง เกิดจากอุตุบ้าง เกิดจากอาหารบ้าง แต่ให้เห็นตามความเป็นจริงถึงความละเอียด และให้รูปที่เกิดแล้วที่เป็นสภาวรูปจะมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ แล้วก็ดับเร็วแค่ไหน
ที่มา ...