ชวนวิถี


    ผู้ฟัง มีคำบางแห่งใช้คำว่าชวนวิถีก็มี นี้คือปนกันอยู่ใช่ไหม

    ท่านอาจารย์ เรากำลังจะศึกษาจากขณะหนึ่งไปยังอีกขณะหนึ่งเพื่อถึงชวนวิถี

    ผู้ฟัง แต่ชวนะก็เป็นวิถีจิตเหมือนกัน

    ท่านอาจารย์ จิตอะไรก็ตามที่ไม่ใช่ภวังคจิตเป็นวิถีจิตทั้งหมด

    ผู้ฟัง เพียงแต่เพิ่มชื่อชวนะเข้ามา

    ท่านอาจารย์ โดยกิจ และเราจะต้องทราบว่าจิตไหนทำกิจนี้ กุศลจิตทำชวนกิจ อกุศลจิตก็ทำชวนกิจ กิริยาจิตของพระอรหันต์ก็ทำชวนกิจ โลกุตตรจิตก็ทำชวนกิจ ฌาณจิตก็ทำชวนกิจ เพราะว่าไม่เห็น กุศลไม่ได้ทำกิจเห็น กุศลทำกิจเห็นหรือไม่ กุศลจิตไม่ได้ทำกิจเห็นเลย จิตอะไรทำกิจเห็น วิบากจิต จักขุวิญญาณเท่านั้นด้วยที่ทำกิจเห็น นี่ก็เป็นการศึกษาความละเอียดของสภาพธรรมที่มีในชีวิตประจำวัน วันนี้เราอาจจะหยุดเพียงแค่ปัญจทวาราวัชชนจิตก็ได้ แต่ที่จริงหลังจากปัญจทวาราวัชชนจิตดับไปแล้วก็คือจักขุวิญญาณ โสตวิญญาณในขณะนี้ก็สืบต่อจากปัญจทวาราวัชชนจิต

    พระไตรปิฎกทั้งหมดก็ไม่พ้นจากเรื่องชีวิตประจำวันเหล่านี้ เพียงแต่ว่าเราจะเข้าใจละเอียดขึ้นมากน้อยแค่ไหนเท่านั้นเอง อย่างน้อยที่สุดเราก็รู้ว่าจิตที่เป็นวิถีกับจิตที่ไม่ใช่วิถีต่างกัน เพราะว่าวิถีจิตก็คือ จิตที่อาศัยทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ รู้อารมณ์ เช่น ทางตาเห็น แล้วก็ชอบไม่ชอบ เป็นกุศล อกุศลในสิ่งที่เห็น แล้วก็ทางใจก็เกิดสืบต่อรับรู้สิ่งที่ปรากฏทางปัญจทวารแล้วก็คิดนึกเรื่องราวต่างๆ ต้องแยกกันระหว่างทางปัญจทวารกับทางมโนทวาร

    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 103


    หมายเลข 7662
    22 ม.ค. 2567