สติสัมปชัญญะที่เป็นสติปัฏฐาน

แล้วถ้าเป็นสติสัมปชัญญะที่เป็นสติปัฏฐาน ไม่ใช่เราจะทำ ไม่ใช่เราจงใจจะรู้ลักษณะของสภาพธรรมหนึ่งสภาพธรรมใด สภาพธรรมปรากฏตามความเป็นจริง เช่น ในขณะนี้เห็น แล้วก็ได้ยิน เราไม่ได้ไปบังคับไม่ให้ไม่ได้ยิน แต่เมื่อมีเห็นมีได้ยินก็จะรู้ได้ว่าสติสัมปชัญญะที่เป็นสติปัฏฐานกำลังรู้ตรงลักษณะไหน กำลังเข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏ นิดเดียวยับยั้งเสียงไม่ได้ เพราะฉะนั้นก็จะมีการอบรมที่จะเข้าใจลักษณะของเสียง และก็มีความคิดแทรกคั่นก็จะอบรมเจริญปัญญาที่จะรู้ว่าความคิดก็เป็นสภาพธรรมอีกอย่างหนึ่ง นี่คือการสามารถที่จะเห็นธรรมถึงปฏิปัตติ คือ ถึงเฉพาะลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏที่กำลังฟังทีละอย่าง ทีละเล็กทีละน้อยจนกว่าความรู้จะเพิ่มขึ้น

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 124