ความรู้ต่างขั้น
ท่านอาจารย์ นั่นสิคะ รู้โดยยังไงว่าเป็นธาตุรู้ เป็นสภาพรู้
ผู้ฟัง ก็คือเห็นทางตา ได้ยินทางหู ได้กลิ่นทางจมูก
ท่านอาจารย์ รู้ลักษณะของสภาพรู้หรือสิ่งที่ปรากฏ
ผู้ฟัง รู้สิ่งที่ปรากฏ
ผู้ฟัง จะว่าความรู้ต่างขั้น อะไรคือความต่าง
ท่านอาจารย์ ขณะนี้คุณวิจิตรรู้ลักษณะของธาตุรู้ไหม
ผู้ฟัง รู้
ท่านอาจารย์ รู้โดยยังไง
ผู้ฟัง รู้คือนามรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ
ท่านอาจารย์ ไม่ได้รู้ลักษณะของสภาพรู้ใช่ไหม
ผู้ฟัง ก็ต้องรู้ด้วยเพราะรู้ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย
ท่านอาจารย์ รู้ลักษณะของสติไหม
ผู้ฟัง ก็รู้ว่าเป็นรูปเป็นนาม
ท่านอาจารย์ อย่างนี้จะรู้ลักษณะของเห็นไม่ได้เลย ถ้าไม่รู้ลักษณะของสติ เมื่อกี้คุณวิจิตรบอกว่าเห็นสิ่งที่ปรากฏทางตา รู้ว่าสิ่งที่ปรากฏทางตาเป็นรูป รู้ว่าเห็นเป็นนามใช่ไหม ดิฉันถามคุณวิจิตรว่ารู้ลักษณะของสติไหม
ผู้ฟัง สติคือการระลึกได้
ท่านอาจารย์ ตอบว่าอย่างนี้ แต่ลักษณะของสติเวลาเกิดเป็นยังไง ถ้ามีความเข้าใจว่ารู้ลักษณะของนามธรรม และรูปแล้ว จะต้องอบรมเจริญอะไรต่อไปอีกไหม
ผู้ฟัง ก็ต้องอบรมเจริญปัญญาไปเรื่อยๆ
ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นต้องฟังจนกระทั่งสามารถที่จะรู้ความละเอียดจริงๆ เพียงแค่ได้ยินชื่อ เห็นเป็นนามธรรม สิ่งที่ปรากฏเป็นรูปธรรมเท่านั้นไม่ใช่ความรู้ ไม่ใช่ความรู้ลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ เป็นแต่เพียงได้ยิน และเข้าใจความต่าง
ผู้ฟัง คือเห็นบ้าง ได้ยินบ้าง ได้กลิ่นบ้าง ก็รู้ว่าเป็นสี เป็นเสียง เป็นกลิ่น เป็นอะไรน่าจะลึกซึ้งพอหรือเปล่า
ท่านอาจารย์ เด็กเล็กๆ รู้ไหม ว่าได้ยินเสียง
ผู้ฟัง รู้ แต่ว่าไม่รู้ว่าเป็นรูปหรือเป็นนาม
ท่านอาจารย์ แล้วถ้าบอกเด็กว่าเสียงเป็นรูป ได้ยินเป็นนาม เด็กรู้ไหม
ผู้ฟัง ไม่เข้าใจ เด็กไม่รู้
ท่านอาจารย์ รู้ ถ้าให้ความรู้เด็กว่าสภาพที่ไม่รู้อะไรมีไหม เช่นแข็ง เขากำลังจับหมอนอยู่ ก็ลักษณะที่อ่อนไม่รู้เลยว่าใครมาจับต้อง อ่อนก็คืออ่อน ถ้าจับโต๊ะๆ ก็ไม่รู้เลยว่ามีใครมาถูกต้อง โต๊ะไม่ใช่สภาพรู้ ไม่สามารถจะรู้อะไร โต๊ะไม่หิว โต๊ะไม่โกรธ โต๊ะเป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นรูปธรรมชนิดหนึ่ง เด็กเข้าใจไหมถ้าพูดอย่างนี้
ผู้ฟัง ถ้าอธิบายก็อาจจะเข้าใจ
ท่านอาจารย์ แน่นอน ต้องอธิบาย เมื่ออธิบายแล้วเข้าใจไหม
ผู้ฟัง เป็นไปได้
ท่านอาจารย์ ผู้ใหญ่ฟังแล้วเข้าใจไหม
ผู้ฟัง ก็มีหลายๆ คนที่ยังไม่เข้าใจ แต่ถ้าอธิบายแล้วอาจจะเข้าใจ
ท่านอาจารย์ เมื่ออธิบายแล้วทั้งเด็ก ทั้งผู้ใหญ่เข้าใจไหม
ผู้ฟัง ไม่แน่
ท่านอาจารย์ เอาคุณวิจิตรดีกว่า คนอื่นไม่แน่ คุณวิจิตรเข้าใจใช่ไหม
ผู้ฟัง ครับ
ท่านอาจารย์ เข้าใจ แต่ไม่ใช่รู้ลักษณะของสติ เพียงขั้นเข้าใจ บอกใครก็เข้าใจระดับนี้ได้
ผู้ฟัง รู้ลักษณะของสติๆ มีลักษณะยังไง
ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นก็จะบอกว่ารู้เห็นว่าเป็นนามธรรมไม่ได้ เพียงแต่จำได้เพราะได้ยินได้ฟัง แต่ไม่ได้กำลังประจักษ์หรือรู้จริงๆ ในลักษณะซึ่งเป็นธาตุชนิดหนึ่ง
ผู้ฟัง รู้ลักษณะก็คือ สติรู้ว่าสิ่งนั้นคือสี สิ่งนั้นคือเสียง สิ่งนั้นคือกลิ่น ยังไม่พอหรือ
ท่านอาจารย์ ก็ธรรมดา บอกเด็กๆ ก็รู้
ผู้ฟัง แล้วผู้ใหญ่รู้แค่นั้นก็ยังไม่พอ
ท่านอาจารย์ แน่นอน
ผู้ฟัง แล้วต้องรู้ลึกซึ้งขนาดไหน
ท่านอาจารย์ จนกว่าจะรู้แจ้งอริยสัจจธรรม
ที่มา ...