ค่อยๆ เข้าใจความจริงว่ามีจริงหรือเปล่า
ไม่ว่าเราจะอ่านพระสูตร ได้ฟังพระอภิธรรมหรือว่าได้รู้เรื่องของพระวินัย เราก็สามารถที่จะรู้ได้ว่าขณะนั้นประกอบให้เราเห็นลักษณะของสภาพจิตหลากหลาย พระวินัยตั้งแต่ละเอียด ขั้นเริ่มเล็กๆ น้อย จนกระทั่งถึงโทษหนัก นั่นก็คือความหลากหลายของจิต พระสูตรเรื่องราวต่างๆ ก็แสดงให้เห็นจิตของแต่ละบุคคลซึ่งเกิดมาแล้วในอดีตมากมาย และก็ได้ปรากฏในพระไตรปิฎก และถ้ายังไม่ได้ดับสังสารวัฏฏ์ คนเหล่านั้นอยู่ที่ไหน ผู้ที่มีชื่อต่างๆ ในพระไตรปิฎก ไม่ได้ออกไปจากสังสารวัฏฏ์เลย เปลี่ยนชื่อ เปลี่ยนเรื่อง เปลี่ยนสถานที่เท่านั้นเอง
เพราะฉะนั้น ถ้าเรามุ่งเพื่อเข้าใจธรรม ปลอดภัยที่สุด คือว่าไม่มีเราที่ไปกะไปเก็ง ไปหวังว่าจะต้องทำอย่างนี้หรืออย่างนั้น แต่ว่าทุกคำที่ได้ยินๆ แล้วเข้าใจแค่ไหน และก็มีความมั่นคงในสิ่งที่ได้ยินได้ฟัง เช่นสิ่งที่กำลังปรากฏเป็นธรรม เราก็ค่อยๆ ฟัง ถ้าพูดถึงสิ่งที่ปรากฏทางตา ขณะนี้ก็มี ค่อยๆ เข้าใจความจริงว่าจริงหรือเปล่า เป็นรูปารมณ์ใช้คำนี้ ไม่ได้บอกว่าเห็นคน เพราะฉะนั้นสิ่งนี้ก็เป็นธรรมที่ปรากฏทางตา และหลังจากนั้นก็ทรงจำเป็นเรื่องเป็นราวต่างๆ ทะเลมาแล้ว เรื่องมาจากการเห็น สุข ทุกข์ทั้งหลายก็มาจากสิ่งที่ปรากฏทางตา และก็คิดนึกเพราะไม่รู้ความจริง
เพราะฉะนั้น ถ้าเราฟังอย่างนี้ก็ทำให้ค่อยๆ เข้าใจธรรม นี่คือสิ่งที่เป็นประโยชน์ยิ่งของการฟัง โดยที่ไม่หวังอะไรทั้งสิ้น ไม่ได้ไปเตรียมที่จะทำอย่างนั้น หรือคิดว่าจะต้องทำอย่างนี้ แต่ว่าฟังแล้วก็เข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏ สิ่งที่ได้ยินได้ฟังว่าเป็นสิ่งเดียวกัน ก็เป็นแต่ละการสะสม
ที่มา ...