สังขารขันธ์จะปรุงแต่งให้รู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏได้
ผู้ฟัง แต่ก่อนพอเห็นมดจะเท่าช้างเลย แต่พอหลังๆ ศึกษาธรรมไปเรื่อยๆ ช้างนี่ก็ตัวเล็กลง แต่ตอนนี้มันกลับมาเหมือนเดิมในช่วงนี้ มีอะไรกระทบก็จะไม่มีการสำรวมอะไรทั้งสิ้น คือทุกครั้งที่มีความรู้สึกว่าทนไม่ไหว ก็จะเปิดเทปฟังแล้วนิ่ง เพราะถ้าเกิดยังคงอยู่ในสภาพตรงนั้นแล้วเหมือนกับการควบคุมตัวเองไม่ได้แล้ว ถึงแม้จะคิดว่ามันเป็นเพราะเหตุปัจจัย ไม่ใช่เรา แต่มันพุ่งออกไปแล้วก็น่าเกลียดมากเลย ก็เลยพยายามหาทางช่วยตัวเอง
ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้น แต่ละคนก็แต่ละการสะสม รับฟังเรื่องจริงที่เกิดแล้วตามความเป็นจริง แต่ไม่ใช่จะไปวิพากษ์วิจารณ์ จะไปพยายามให้เป็นอย่างนั้นให้เป็นอย่างนี้ แต่ให้รู้ว่าเมื่อเกิดแล้วแต่ละคนก็เป็นอย่างนี้ จะเปลี่ยนแปลงไม่ได้ แต่อาศัยการฟังเข้าใจ เพราะฉะนั้น ประโยชน์อยู่ตรงนี้ ไปบีบ ไปรัด ไปเร่ง ไปเร้าให้กุศลจิตเกิดมากๆ ไม่ให้เป็นอย่างนั้นเลย ให้เป็นอย่างนี้ก็ไม่ได้ทั้งสิ้น ขึ้นอยู่กับความเข้าใจธรรม
เพราะฉะนั้น เราไม่ต้องไปคิดว่าอะไรจะเกิดหรือไม่เกิด กำลังฟังธรรมให้เข้าใจธรรม และเวลาที่เราพูดถึงเรื่องอินทรีย์ต้องเสมอกันอะไรต่างๆ พวกนี้ ไม่ใช่ตัวเราไปทำ แต่ขณะนี้ที่ฟังแล้วกุศลจิตไม่เกิด แล้วเวลาจะเกิดเพราะอะไร นี่ก็เป็นเพราะเหตุว่าถ้ามีการฟังมากขึ้น สภาพธรรมก็จะปรับหรือปรุงแต่งให้จิตที่เป็นกุศลแต่ละระดับเกิดโดยที่เราบังคับไม่ได้เพราะว่าเราสะสมอกุศลมามาก แล้วจะเป็นตัวตนไปเลือกให้เจตสิกนี้เกิด ให้เกิดหิริ ให้เกิดโอตตัปปะ ให้ละอาย เป็นไปไม่ได้เลย แต่สภาพธรรมทั้งหมดปรุงแต่งเป็นสังขารขันธ์ แล้วแต่ว่าจะสม่ำเสมอเมื่อไหร่ เกิดขึ้นเมื่อไหร่ เป็นไปตามกุศลเมื่อนั้น แต่ว่ากุศลต่างระดับ แต่ว่ากุศลขั้นคิดก็มี ไม่ใช่ไม่มีเลย แต่ก็ว่าเป็นขั้นคิด และก็ถ้าปรับหรือว่าอบรมต่อไป สังขารขันธ์ปรุงแต่งต่อไป ก็จะทำให้กุศลนั้นเจริญในทางที่สามารถจะรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏได้
นี่คือพระมหากรุณาคุณที่ทรงแสดง เมื่อความจริงเป็นอย่างนี้ ความละเอียดของธรรมเป็นอย่างนี้ หนทางที่ละเอียดเป็นอย่างนี้ ผู้ที่เข้าใจจริงๆ และเป็นผู้ที่ละเอียด และเป็นผู้ที่ศึกษาเพื่อเข้าใจ และละ ก็จะได้สาระ ได้ประโยชน์จากพระธรรมที่ได้ทรงแสดง เพราะว่าทั้งหมดเป็นไปเพื่อละ ไม่ว่าจะดูตรงไหน พระวินัย พระสูตร หรือพระอภิธรรม ก็เพื่อให้ละความไม่รู้ และก็ละการยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นตัวตน ซึ่งจะเป็นทางนำไปสู่การดับกิเลสหมดสิ้น ไม่เหลือเลยเป็นสมุจเฉท
ที่มา ...