ฟังเพื่อเข้าใจถูกว่าเป็นธรรมแต่ละอย่างไม่ใช่เรา
ผู้ฟัง ผลของการฟังพระธรรม และก็เข้าใจพระธรรมมากยิ่งขึ้น ความทุกข์ทางกายก็มี แต่ว่าทุกข์ทางใจก็จะน้อยลง การศึกษาธรรมท่านอาจารย์มีความเห็นว่าควรเข้าใจตั้งแต่เริ่มต้นเลยไหมว่าอะไรทำให้คนเรามาเกิด
ท่านอาจารย์ การศึกษาธรรมเพื่อเข้าใจถูกในสิ่งที่ได้ยินได้ฟัง แล้วแต่ว่าได้ยินได้ฟังอะไร ถ้าได้ยินได้ฟังเรื่องสภาพธรรมที่เป็นจิต เข้าใจลักษณะของจิต ถ้าศึกษาธรรมเข้าใจเรื่องเจตสิก ฟังเรื่องเจตสิก ก็เข้าใจเรื่องเจตสิก ถ้าศึกษาเรื่องกรรมก็รู้ว่ากรรมได้แก่เจตนาเจตสิกซึ่งความจริงก็เกิดกับจิตทุกประเภท แต่ว่าเวลากล่าวถึงกุศลกรรม และอกุศลกรรม เราก็พอจะรู้ได้ว่าขณะนี้เองที่เป็นจิตขณะนี้ จริงๆ แล้วโดยตำราเป็นอะไร กุศลหรืออกุศล
ผู้ฟัง เดี๋ยวนี้ก็เป็นกุศลบ้าง อกุศลบ้าง
ท่านอาจารย์ แต่ไม่รู้จริงๆ เลยว่าขณะไหนเป็นอะไรจนกว่าสติสัมปชัญญะจะเกิด นี่ก็เป็นเครื่องแสดงให้เห็นว่าปัญญาขั้นฟังนี่ระดับหนึ่ง เพื่อที่จะให้เข้าถึงการเข้าใจธรรมตัวจริงๆ หรือสภาวธรรมจริงๆ ที่กำลังปรากฏ ต้องถึงระดับนี้ด้วย แต่ต้องอาศัยการฟัง และเข้าใจในสิ่งที่ได้ฟังบ่อยๆ
ผู้ฟัง ในขั้นการฟังพอเข้าใจ แต่เมื่อเวลาธรรมจริงๆ ปรากฏก็ยังไม่รู้อยู่ดี
ท่านอาจารย์ ก็ฟังอีกบ่อยๆ ให้เข้าใจขึ้นในลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏ
ผู้ฟัง มันลำบากตรงนี้ว่าถ้ากรรมทำให้เกิดก็ยังไม่รู้ว่ากรรมคืออะไรก็ต้องเริ่มต้นใหม่อีก
ท่านอาจารย์ วันไหนที่ได้ยินเรื่องกรรมก็เข้าใจเรื่องนั้น วันไหนที่ได้ยินเรื่องผลของกรรมก็เข้าใจเรื่องนั้น วันไหนที่ได้ยินเรื่องกิเลสก็เข้าใจเรื่องกิเลส คือฟังแล้วก็เข้าใจสิ่งที่กำลังฟัง
ผู้ฟัง อาจารย์บรรยายอย่างนี้คือเหมือนผมทำอะไรไม่ได้เลยเพียงแต่ฟัง
ท่านอาจารย์ ฟังจนกว่าจะรู้จริงๆ ว่าไม่ใช่เรา และไม่มีตัวตน ถ้าฟังแล้วเพิ่มความเป็นตัวตนเมื่อไหร่ ก็ไม่ได้ละความเป็นตัวตนเลย พระธรรมทั้งหมดเพื่อละการยึดถือสภาพธรรมทั้งหมด เริ่มจากการละการยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นตัวตน เพราะเข้าใจถูกเห็นถูกว่าเป็นธรรมแต่ละอย่าง ถ้ายังไม่ถึงระดับที่จะดับการยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นตัวตนเป็นสมุทเฉจก็อบรมโดยการฟัง และค่อยๆ เข้าใจขึ้น
ผู้ฟัง ในขณะที่ฟังก็รู้เรื่องว่ามันเป็นธรรมเกิด เป็นจิต เจตสิกเกิด เป็นรูปเกิด แค่นี้ยังไม่พอ
ท่านอาจารย์ อย่างน้อยขณะนี้ก็รู้ความต่างของขณะที่เข้าใจโดยการฟัง และก็สติยังไม่เกิด เพราะฉะนั้น เวลาที่สติเกิดก็รู้ความต่างว่าลักษณะที่ได้ยิน ได้ฟังมาทั้งหมดเป็นอย่างนี้จริงๆ แต่ละทาง เมื่อสติสัมปชัญญะค่อยๆ เข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏ
ที่มา ...