จะต้องอาจหาญแค่ไหน
ผู้ฟัง รู้สึกว่าเรียนอย่างนี้ มันค่อยๆ เปลี่ยนความรู้สึกของเราไปทีละนิดๆ แต่มันก็กลับไปอีก
ท่านอาจารย์ ต้องฟังบ่อยๆ ถ้าเรามีอกุศลมากๆ แล้วเรารู้ว่ามีอกุศลมากๆ นั้นถูกต้องๆ ไม่ต้องไปรังเกียจเลย ดีกว่ามีแล้วไม่รู้มานานแสนนาน แล้วก็ไม่เคยรู้เลยว่าเรามีอกุศลมากถึงอย่างนี้ แต่ขณะใดที่เข้าใจ ขณะนั้นไม่ใช่อกุศล ตอนที่เรามีอกุศลเยอะๆ แล้วไม่เข้าใจ เป็นอกุศลตลอดหมดไม่มีแม้แต่จะเข้าใจถูกว่าขณะใดเป็นอกุศล เพราะฉะนั้น เมื่อฟังแล้วรู้ ตอนที่รู้ ขณะที่รู้เป็นความถูกต้อง เป็นกุศล เพราะฉะนั้น พระธรรมที่ทรงแสดงอาจหาญ ร่าเริง ที่จะรู้ความจริงทุกอย่างจนถึงอริยสัจจ์ ๔ เราจะไม่รู้เลยว่าจะต้องอาจหาญแค่ไหนจึงสามารถที่จะรู้แจ้งอริยสัจจธรรมได้ เพราะแม้อกุศลจิตเกิด ไม่อาจหาญแล้ว เป็นเราแล้ว อาจจะโทมนัส อาจจะแย่มากอะไรอย่างนั้น แต่ถ้าอาจหาญมีความเข้าใจว่าขณะนั้นเป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง และก็มีความเข้าใจค่อยๆ ตรงขึ้น ถูกขึ้น จนถึงอาจหาญที่ว่าไม่ใช่เรา เพราะทั้งหมดที่แย่ลงก็คือเรา ที่ดีขึ้นก็เป็นเรา ทั้งหมดก็ยังเป็นเรา จนกว่าจะอาจหาญที่จะสละความเป็นเรา เพราะเหตุว่า เรามีบุคคลซึ่งเป็นที่รักมาก วงศาคณาญาติสนิทคุ้นเคยก็มากน้อยต่างกัน จะไม่มีคนเหล่านั้นเลย ไม่เหลือเลย แม้แต่เราก็ไม่เหลือ เพราะฉะนั้น จะต้องอาศัยความอาจหาญร่าเริงจึงสามารถที่จะเข้าใจลักษณะของสภาพธรรมได้ เพราะความเป็นเราจะคอยเข้ามา อาจจะเสียดาย หรือว่าทนไม่ได้ที่จะไม่มีอะไรเหลือเลย แต่ว่าตามความเป็นจริงธรรมก็คือธรรม ต้องเป็นผู้ที่กล้าจริงๆ จริงๆ แล้วเริ่มที่จะเข้าใจความหมายของคำว่า “สังขารขันธ์” ที่เราได้ยินบ่อยๆ รูปขันธ์ไม่ใช่สภาพรู้ เวทนาขันธ์เป็นความรู้สึกซึ่งเราก็มี อย่างเวลาที่คุณเด่นพงศ์จะไม่พอใจเรื่องนั้นเรื่องนี้ ขณะนั้นความรู้สึกก็เป็นโทมนัส สัญญาขันธ์ก็มี ก็มีคือจำ แม้แต่ขณะนี้ก็จำๆ ทุกขณะจิต แต่สังขารขันธ์ที่จะปรุงแต่ง จากการที่คุณเด่นพงศ์ไม่ได้คิดถึงเรื่องนี้มาก่อน แต่หลังจากที่การฟัง ไม่ว่าจะเป็นสติ ศรัทธา อโลภะ อโทสะ หิริโอตตัปปะ ทั้งหมดซึ่งเป็นธรรมที่เกิดกับกุศลจิตจะปรุงแต่งอย่างละเอียดมาก ซึ่งเราไม่รู้เลยว่าแม้แต่ขณะที่คิดอย่างนี้ เพราะได้ปรุงแต่งที่จะเป็นคำแต่ละคำตามความคิดแต่ละขณะ นี่ก็เริ่มเข้าใจสังขารขันธ์ที่จะรู้ว่าไม่มีเรา ถ้าพูดถึงขันธ์ ๕ ก็คือสภาพธรรมได้แก่ จิต เจตสิก รูป และก็รูปก็รู้ว่าคืออะไร เวทนาก็รู้ว่าคืออะไร วิญญาณก็รู้ว่าคืออะไร สัญญาก็รู้ว่าคืออะไร ทั้งหมดที่แต่ละคนจะคิดก็คือสังขารขันธ์
ที่มา ...