สิ่งที่ดีที่สุดประเสริฐเหนือสิ่งอื่นใดคือ
ผู้ฟัง บางทีคิดไปว่าอยากให้อัตตาลดลง และมีเหลือแค่จิตเท่านั้นเอง คิดต่อไปอีกว่าจิตมันก็จิตของเรานี่ ไม่ใช่จิตของคนอื่น มันก็ยังเป็นเราโกรธอยู่ ไม่รู้จะหาทางออกยังไง
ท่านอาจารย์ แต่ถ้าทราบว่าผู้ที่ไม่มีความเป็นตัวตนคือพระโสดาบัน อันนี้ก็จะบรรเทาได้ว่าตราบใดที่ยังมีเรา ยังไม่เป็นพระโสดาบันก็จะยึดถือสภาพธรรมตลอดหมดทั้งวัน เราเห็น เราได้ยิน เราได้กลิ่น เราลิ้มรส บางคนอาจจะรู้สึกว่าเราไม่ได้คิดอย่างนี้เลย เห็นก็แค่เห็น แต่เพราะเหตุว่า เราไม่ได้เข้าใจกิเลสอีกระดับหนึ่งคืออนุสัยกิเลส และการอบรมเจริญปัญญาความเข้าใจลักษณะของสภาพธรรมจากการฟัง เพื่อรู้หนทางที่จะดับอนุสัยกิเลส แสดงให้เห็นว่ามีกิเลสที่นอนเนื่องอยู่ในจิตทุกขณะตราบใดที่ยังไม่เป็นพระอริยบุคคลพร้อมที่จะเกิดเมื่อมีปัจจัย แต่ไม่ได้หมายความว่าเกิดตลอดเวลา แต่เมื่อมีปัจจัยเมื่อไหร่ก็เกิด และการอบรมความรู้ความเห็นถูกเพื่อดับกิเลสนั้น กิเลสที่เป็นพืชเชื้อที่จะทำให้เกิดอกุศลทั้งหลาย ไม่ใช่ไปดับเมื่อมีปัจจัยให้อกุศลจิตเกิด แล้วหาทางดับ นั่นไม่ใช่ ถ้าโทสะเกิดแล้วหาทางดับ ไม่ต้องหาทางเลย โทสะดับแล้ว มีความเป็นเราที่ไม่พอใจในโทสะ และมีความเป็นเราที่เหนื่อยหนัก และวุ่นวาย หาทางเท่าไหร่ก็ไม่เจอเพราะว่าไม่ใช่ทางที่จะไปดับกิเลสที่ดับไปแล้ว หรือคิดถึงกิเลสที่ยังไม่เกิด จะไปดับกิเลสที่ยังไม่เกิดก็ไม่ได้ แต่มีความรู้ถูกต้องว่าตราบใดที่ยังไม่รู้ลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริงว่าไม่ใช่เรา ตราบนั้นไม่สามารถดับพืชเชื้อที่ทำให้มีความเห็นผิดยึดถือสภาพธรรมว่าเป็นเราได้ เพราะฉะนั้น ให้ทราบว่าจุดประสงค์ของการฟัง การอบรมความรู้ การอบรมความเข้าใจลักษณะของสิ่งที่ปรากฏเพื่อดับอนุสัยกิเลส เราก็จะไม่ไปเหนื่อย ไม่ไปหนัก ไม่มีความเป็นตัวตนที่จะไปหาทางอื่น
ผู้ฟัง มันเตรียมตัวไม่ทัน มันโกรธอยู่ทุกวัน
ท่านอาจารย์ เกิดแล้วดับแล้ว
ผู้ฟัง ก็ไม่รู้อยู่นั่น
ท่านอาจารย์ เพราะอวิชชา ไม่ใช่เรา อวิชชาก็ไม่ใช่เรา
ผู้ฟัง ต้องรออีกแสนโกฏิกัปป์
ท่านอาจารย์ ไม่กังวลถึงวันเวลาเดือนปีแต่ขณะนี้ เพราะฉะนั้น จริงๆ แล้วถ้ามีความเข้าใจพระธรรมถูกต้อง เราจะไม่ประมาทแม้อกุศลอื่นด้วย จะไปคอยให้สติปัฏฐานเกิด เป็นไปไม่ได้ ในเมื่อจิตเป็นอกุศลอยู่เรื่อยๆ เพราะฉะนั้น ถ้าเป็นผู้ที่เข้าใจเรื่องกรรม และผลของกรรม จะไม่รีรอการทำกุศลทุกประการทุกขณะด้วย ทำให้เราเจริญทางฝ่ายกุศลยิ่งขึ้น เพราะว่าเราจะรู้ได้ยังไงว่าเราจะไม่อยู่โลกนี้ในวันไหน อาจจะเป็นขณะต่อไปพรุ่งนี้หรือเดือนนี้ก็ได้ เพราะฉะนั้น วันนี้เป็นวันดีที่สุดที่จะทำสิ่งที่ดีที่สุดตามกำลังความสามารถ สิ่งที่ดีที่สุดประเสริฐเหนือสิ่งอื่นใด คือความเข้าใจพระธรรม เก็บเล็กผสมน้อย ความเข้าใจถูกว่าเป็นธรรม เป็นสัจจญาณ
ที่มา ...