ความเข้าใจธรรม จะทำให้เกิดกุศลมากมายหลายขั้น
ผู้ฟัง ท่านอาจารย์เคยพูดในเทปว่าเมตตาจะช่วยไม่ให้มีโทสะ ลดโทสะได้ แต่ความรู้สึกผมก็ยังคิดอยู่ว่ามันจะมีเมตตาได้ ก็ต่อเมื่อเรามีปัญญา ไม่ทราบว่าวิธีคิดอย่างนี้จะทำให้ฟุ้งซ่านไปหรือเปล่า
ท่านอาจารย์ ปัญญามีหลายระดับ ปัญญาขั้นฟัง และก็เห็นประโยชน์ของเมตตา เพราะเหตุว่าจริงๆ แล้ว ประโยชน์จริงๆ ไม่ใช่ประโยชน์ของคนอื่นเลย แต่ประโยชน์ของตนเอง พระธรรมที่ทรงแสดงไม่ใช่ว่าเป็นประโยชน์แก่พระองค์ พระธรรมที่ทรงแสดงเป็นประโยชน์แก่ทุกคนที่ฟังพิจารณาไตร่ตรอง และเข้าใจ เพราะฉะนั้น เรื่องของเมตตาที่ทรงแสดงก็เพื่อให้เห็นประโยชน์ของเมตตา หรือเรื่องของโทสะก็เพื่อให้เห็นโทษของโทสะ แต่ความเห็นนั้นมีหลายระดับ ถ้าเราเข้าใจว่าเมตตาเกิดเมื่อไหร่ ขณะนั้นจะเป็นการพร้อมที่จะช่วยบุคคลอื่น มีความหวังดี ไม่ว่าจะเห็นก็มีความเป็นเพื่อน หรือไม่ว่าจะคิดถึงก็คิดถึงในทางที่จะเป็นประโยชน์แก่บุคคลนั้น ถ้ามีความเข้าใจอย่างนั้นจริงๆ และเห็นว่าเมตตาเกิดเมื่อไหร่ก็เป็นประโยชน์ เพราะจิตขณะนั้นเป็นกุศลจะนำมาซึ่งกุศลวิบาก ถ้าโทสะหรืออกุศลเกิดไม่ได้เป็นโทษกับบุคคลอื่นเลย พระองค์ทรงชี้ให้เห็นว่าเป็นโทษกับจิตที่มีโทสะเกิดร่วมด้วย เหมือนขณะนั้นไฟกำลังไหม้จิต เพราะเหตุว่า ประทุษร้ายจิตให้ไม่เป็นสุข และถ้ามีไฟกองใหญ่ ไฟนั้นก็ลามไปทำร้ายบุคคลอื่นต่อไป เพราะฉะนั้น จากการที่ทรงแสดงโทษของธรรมที่เป็นอกุศล และประโยชน์ของธรรมที่เป็นกุศล ผู้ฟังซึ่งสะสมอกุศลมามากนานแสนนานก็เริ่มที่จะไตร่ตรองพิจารณา และก็เห็นความเป็นอนัตตาด้วยว่าถ้ามีความเข้าใจธรรมมากขึ้น ความเข้าใจนั้นเองก็จะทำให้เกิดกุศลมากหลายขั้นทีเดียว ไม่ใช่เพียงแต่เฉพาะขั้นทานหรือขั้นเมตตา หรือความสงบของจิตเท่านั้น ก็เป็นการเห็นประโยชน์ของการฟังเพื่อมีความเห็นถูก และเมื่อมีความเห็นถูกๆ นั้นเองก็เป็นสังขารขันธ์ปรุงแต่งที่จะให้กุศลต่างๆ เกิด
ที่มา ...