ติดในผลของทาน

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

ข้อความบางตอนจาก แนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ ๘๐๑

บรรยายโดย ...ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

... ติดในผลของทาน ...

ถ้ายังติดอยู่ในผลของทาน ก็ให้ทราบว่าขณะนั้นเป็นอกุศล ไม่ใช่ความสงบ เพราะฉะนั้น ผู้ที่จะขัดเกลากิเลสต้องเป็นผู้ที่มีปัญญา แล้วก็เลือกไม่ได้ว่า เมื่อระลึกแล้วจะเป็นสมถะ คือสงบหรือว่าจะเป็นสติปัฏฐาน ที่รู้ลักษณะของสภาพธรรมในขณะนั้นตามความเป็นจริงว่า แม้ "ความตระหนี่" ก็เป็นสภาพธรรมชนิดหนึ่ง ซึ่งไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตนแม้ "จาคะ คือ ความสละ" ก็เป็นกุศลจิตซึ่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ถ้ารู้ว่าทุกอย่างไม่เที่ยงอย่างนี้แล้วก็ยังหวัง ยังติด ยังรอคอยผล ขณะนั้นก็มีทางเดียว คือ อบรมเจริญปัญญาที่จะรู้สภาพธรรมว่าแม้ขณะนั้นก็ไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน เพราะห้ามการติดในผล หรือว่าหวังผลก็ไม่ได้ สำหรับคนที่ยังมีโลภะอยู่

เรื่องของการปฏิบัติธรรมเป็นเรื่องขัดเกลากิเลสเพราะฉะนั้น ธรรมที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดง ตั้งแต่ตรัสรู้จนกระทั่งถึงปรินิพพานก็เป็นเรื่องการทรงแสดงธรรมเพื่อให้บุคคลเห็นสภาพธรรมตามความเป็นจริง เพื่อที่จะได้ขัดเกลาอกุศลให้ลดน้อยลงจนกระทั่งสามารถที่จะรู้แจ้งอริยสัจจธรรมเป็นพระอริยเจ้า และสำหรับชีวิตของปุถุชน ทุกท่านก็จะเห็นได้ว่า มีกิเลสนานาประการมากมายที่ยังไม่ได้ลดน้อยลงไปเลย เพราะการที่จะดับกิเลสได้จริงๆ จะต้องเป็นการรู้แจ้งอริยสัจจธรรม บรรลุคุณธรรมเป็นพระอริยเจ้าจึงสามารถที่จะดับกิเลส

เพราะฉะนั้น ไม่ว่าพระผู้มีพระภาคจะได้ทรงแสดงเรื่องของอกุศลใดๆ ถ้าท่านผู้ฟังจะพิจารณา ท่านก็ย่อมจะเห็นได้ว่า อกุศลนั้นๆ ท่านยังมีอยู่มากหรือน้อย เพื่อที่จะได้ขัดเกลา

เสนกบัณฑิต (พระโพธิสัตว์ในครั้งนั้น) ได้กราบทูลอรรถธรรมแด่พระเจ้ามัทวะซึ่งพระองค์ทรงเสียพระทัย เพราะไม่ทรงเห็นพระอัครมเหสีที่พระองค์ทรงประทานแด่บุตรของราชปุโรหิตไป แล้วไม่ได้รับคืนตามวันที่กำหนดไว้ ดังนี้

คนควรให้ทาน จะน้อยหรือมากก็ไม่ว่าแต่ผู้ใดครั้นให้แล้ว ไม่เดือดร้อนใจในภายหลัง การไม่เดือดร้อนใจนั้นเป็นสิ่งที่ทำได้ยากกว่าการกลืนดาบ กว่าการพูดว่าจะให้สิ่งของ และกว่าการให้สิ่งของที่รักนั้น. เหตุอย่างอื่นทั้งหมดเป็นสิ่งที่ทำได้ง่าย ข้าแต่พระเจ้ามคธ ขอพระองค์โปรดทรงทราบอย่างนี้.

หลังจากที่พระราชาได้ทรงสดับฟังและได้ทรงใคร่ครวญพิจารณาอรรถธรรมนั้นแล้วความโศกเศร้าที่ทรงมีทั้งหมดก็หายไป เหมือนหยดน้ำที่กลิ้งตกลงจากใบบัวพระราชาทรงไร้พระโรคและทรงกลับมามีพระเกษมสำราญ

ขอเชิญคลิกอ่านได้ที่...

ให้แล้วไม่เดือดร้อนภายหลังทำได้ยาก [ทสัณณกชาดก]

ขออุทิศส่วนกุศลแด่สรรพสัตว์