บุญญกิริยาวัตถุ - ทาน (๖)

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

การสนทนาธรรมโดย อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ และ คุณวันทนา ทิพวัลย์ จากหนังสือ บุญญกิริยาวัตถุ ๑๐

ท่านอาจารย์ คุณวันทนาจำเรื่องท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐีได้ไหม

คุณวันทนา จำได้ว่าท่านมีศรัทธาในการบริจาคทานมากทีเดียว

ท่านอาจารย์ แต่ว่าในสมัยหนึ่ง ท่านยากจนลงและพระผู้มีพระภาคก็ได้ทรงแสดงธรรมกับท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐีในยามที่ท่านยากจนลง เรื่องการให้ทานซึ่งน่าฟังมากทีเดียว.

ในอังคุตตรนิกาย นวกนิบาต สีหนาทวรรคที่ ๒ เวลามสูตร ข้อที่ ๒๒๔ มีข้อความว่า

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาค ประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวันอารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐีท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี ได้เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับพระองค์ตรัสถามท่านว่า ท่านยังให้ทานอยู่บ้างหรือเปล่าท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐีทูลให้ทรงทราบว่า ท่านยังให้ทานอยู่แต่ว่าทานที่ท่านให้นั้น เป็นของเศร้าหมองเป็นเพียงแต่ปลายข้าวและน้ำข้าวเท่านั้นเอง

พระผู้มีพระภาคทรงแสดงความละเอียดของการให้ทานว่า "ผู้ที่ให้ทานที่เศร้าหมองหรือประณีตก็ตามถ้าให้โดยไม่เคารพ ไม่นอบน้อมไม่ให้ด้วยมือของตนเอง หรือว่าให้ของเหลือๆ และไม่เชื่อกรรม ไม่เชื่อผลของกรรม คือการให้ทานนั้นเมื่อทานนั้นให้ผล จิตของผู้ให้ ย่อมไม่น้อมไปเพื่อบริโภคอาหารอย่างดีเสื้อผ้าอย่างดี และกามคุณอย่างดีกามคุณได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสต่างๆ ที่น่าพอใจนั่นเองและแม้แต่บริวารของผู้ให้นั้น เช่น บุตร ภรรยาทาส คนใช้ คนรับจ้างทำงาน ก็ไม่เชื่อฟังแต่ถึงแม้วัตถุทานนั้นจะเศร้าหมองแต่ผู้ให้ ให้ด้วยความเคารพ ด้วยความนอบน้อมให้ของที่ไม่ใช่ของเหลือ และเป็นผู้ที่เชื่อกรรม เชื่อผลของกรรมผลของทานนั้น ก็ตรงกันข้ามกับผู้ที่ให้ด้วยความไม่นอบน้อมและไม่เชื่อเรื่องกรรมและผลของกรรม"