ความจริงแห่งชีวิต [92] ปฏิจจสมุปปาท
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ปฏิจจสมุปปาท คือ ธรรมที่อาศัยกันเกิดขึ้นนั้นก็เป็นกิเลสวัฏฏ์ กัมมวัฏฏ์ และวิปากวัฏฏ์ คือ อวิชชาเป็นปัจจัยให้เกิดสังขาร (กิเลสวัฏฏ์เป็นปัจจัยให้เกิดกัมมวัฏฏ์) สังขารเป็นปัจจัยให้เกิดวิญญาณ (กัมมวัฏฏ์เป็นปัจจัยให้เกิดวิปากวัฏฏ์)
อวิชชา คือ โมหเจตสิก เป็นอกุศลธรรมที่ไม่รู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง เป็นกิเลสวัฏฏ์ที่เป็นปัจจัยให้เกิดสังขาร
สังขารที่เป็นผลของอวิชชา มี ๓ คือ ปุญญาภิสังขาร อปุญญาภิสังขาร อาเนญชาภิสังขาร
ปุญญาภิสังขาร ได้แก่ เจตนาที่กระทำกุศลกรรมที่เนื่องกับรูป คือ กามาวจรกุศลกรรม และรูปาวจรกุศลกรรม
อปุญญาภิสังขาร ได้แก่ เจตนาที่กระทำอกุศลกรรม
อาเนญชาภิสังขาร ได้แก่ เจตนาที่เป็นอรูปาวจรกุศลกรรม คือ อรูปฌานกุศล ๔
ปุญญาภิสังขาร อปุญญาภิสังขาร อาเนญชาภิสังขาร เป็นปัจจัยให้เกิดวิญญาณ คือ ปฏิสนธิในภูมิต่างๆ ตามควรแก่เหตุ คือ กรรมนั้นๆ
ฉะนั้น ปฏิจจสมุปปาท ที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดง คือ สภาพธรรมที่เกิดขึ้นเป็นไปแต่ละขณะนี้เอง ไม่ว่าจะทรงแสดงโดยนัยใด เช่น ทรงแสดงโดยนัยของปรมัตถธรรม ๔ โดยนัยของอริยสัจจ์ ๔ หรือโดยนัยของปฏิจจสมุปปาท
โดย อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ จัดพิมพ์เผยแพร่ โดย คณะกรรมการ ศิลปะและวัฒนธรรม สภาผู้แทนราษฎร เนื่องในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนม์พรรษา ครบ ๗๕ พรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๕
ขอเชิญอ่านหรือดาวน์โหลดหนังสือ ...
ขอเชิญอ่านตอนต่อไป ...
ขออนุโมทนา
ขออุทิศกุศล แด่ คุณพ่อ คุณแม่ และ สรรพสัตว์
ขออนุญาตเรียนถามครับว่า
ที่ท่านแสดงว่า อวิชชา เป็นเหตุให้เกิด สังขาร นั้น ขณะที่ อวิชชา เกิดนั้น มิได้เกิดร่วมด้วยกับ วิญญาณ หรือครับ เพราะหาก อวิชชา คือ โมหเจตสิกแล้ว ย่อมต้องเกิดร่วมกับ จิต แสดงว่า ขณะนั้นมี จิต หรือ วิญญาณ อยู่แล้ว
ผมเลยเกิดความสงสัยว่า สังขาร เป็นเหตุให้เกิด วิญญาณ นั้น มีนัยอย่างไรครับ และ จุดตั้งต้นอยู่ที่ใด
ควรทราบว่า วิญญาณ เกิดเพราะสังขารเป็นปัจจัย ในปฏิจจสมุปบาท หมายถึง โลกียวิปากวิญญาณ ไม่รวมวิญญาณประเภทอื่น ในขณะที่อวิชชาเกิดขึ้น อวิชชาเกิดร่วมกับกัมมวิญญาณ และสังขารที่เกิดเพราะอวิชชาเป็นปัจจัยนั้น สังขารในที่นี้ หมายถึง บุญและบาป (ปุญญาภิสังขารอปุญญาภิสังขาร) ซึ่งอวิชชาเป็นปัจจัยแก่สังขาร ๑๕ ปัจจัย มีเหตุปัจจัย อารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย เป็นต้น ส่วนสังขารเป็นปัจจัยแก่วิญญาณ โดย ปกตูปนิสสยปัจจัย นานักขณิกกัมมปัจจัย..
