สิ่งที่ยากกว่าการให้

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก เล่ม ๓ ภาค ๕ - หน้าที่ 253

๖. ทสัณณกชาดก

ว่าด้วยให้แล้วไม่เดือดร้อนภายหลังทำได้ยาก

[๑๐๐๗] ชายคนนี้กลืนดาบทสรรณกะ ที่มีคมอัน คมกริบ ดื่มเลือดผู้อื่นที่กระทบแล้ว ฟันแล้ว ในท่ามกลางบริษัท ยังมีไหม สิ่งที่ทำได้ยาก กว่าการกลืนดาบนี้ ท่านถูกเราถามแล้วจงบอก เหตุอย่างอื่นที่ทำได้ยากกว่าแก่เรา.

[๑๐๐๘] ก็ผู้ใดฟังกล่าวว่า เราจะให้การกล่าวของ ผู้นั้น ทำได้ยากกว่าการกลืนดาบ ที่ดื่มโลหิต ของผู้อื่นที่กระทบเข้าแล้ว ของชายคนนั้น เพราะความโลภ เหตุอย่างอื่นทุกอย่าง เป็นส่ง ที่ทำได้ง่าย ข้าแต่พระเจ้ามคธ ขอพระองค์ โปรดทรงทราบอย่างนี้เถิด.

[๑๐๐๙] อายุรบัณฑิตผู้ฉลาดในธรรม กล่าวแก้ ข้อความแห่งปัญญาแล้ว บัดนี้เราจะขอถาม ปุกกุสบัณฑิตว่า สิ่งที่ทำได้ยากกว่าการบอกว่า เราจะให้นั้นยังมีอยู่หรือ ท่านถูกเราถามแล้ว จงบอกเหตุอย่างอื่นที่ทำได้ยากกว่าแก่เรา.

[๑๐๑๐] คนทั้งหลายไม่รักษาคำที่พูดไว้ คำที่พูด ที่เปล่งออกไปนั้นก็ไม่มีผล ก็ผู้ใดให้ปฏิญญา ไว้แล้ว ก็ตัดทอนความโลภได้ การบั่นทอน ความโลภของผู้นั้นนั้น เป็นสิ่งที่ทำได้ยาก ว่า การกลืนดาบและกว่าการให้ปฏิญญานั้น เหตุ อย่างอันทุกอย่างเป็นสิ่งที่ทำได้ง่าย. ข้าแต่ พระเจ้ามคธ ขอพระองค์โปรดทรงทราบอย่าง นี้เถิด.

[๑๐๑๑] ปุกกุสบัณฑิตผู้ฉลาดในธรรม กล่าวแก้ ข้อความแห่งปัญหาแล้ว บัดนี้ เราจะถามเสนก- บัณฑิตกว่า สิ่งที่ทำได้ยากว่าการให้สิ่งของนั้น ยังมีอยู่หรือ ท่านถูกเราถามแล้ว ขอจงบอก เหตุอย่างอื่นที่ทำได้ยากกว่าแก่เรา.

[๑๐๑๒] คนควรให้ทาน จะน้อยหรือมากก็ไม่ว่า แต่ผู้ใดครั้นให้แล้วไม่เดือดร้อนใจในภายหลัง การไม่เดือดร้อนใจนั้นเป็นสิ่งที่ทำได้ยากกว่า การกลืนดาบ กว่าการพูดว่าจะให้สิ่งของและ กว่าการให้สิ่งของที่รักนั้น. เหตุอย่างอื่นทั้ง หมดเป็นสิ่งที่ทำได้ง่าย ข้าแต่พระเจ้ามคธ ขอพระองค์โปรดทรงทราบอย่างนี้.

[๑๐๑๓] อายุรบัณฑิตแก้ปัญหาแล้ว และปุกกุสบัณฑิต ก็แก้ปัญหาแล้ว ส่วนเสนกบัณฑิต ครอบงำปัญหาหมดทุกข้อว่า คนให้ทานแล้วไม่ ควรร้อนใจภายหลัง อย่างที่เสนกบัณฑิตพูด.

จบ ทสัณณกชาดกที่ ๖