โอฆะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

โอฆะ คือ อ่าว หรือ ห้วงน้ำ เป็นห้วงน้ำที่ไหลวน มีลักษณะที่ดูดสัตว์ให้จมลงสู่ที่ต่ำ กล่าวคือ จมอยู่ในระหว่าง อบายภูมิ ถึง พรหมภูมิจนกว่าจะแหวกว่ายขึ้นมา ไปถึง โคตรภูญาณ

โอฆะ ๔

๑. กาโมฆะ (กาม-โอฆะ) คือ ห้วงแห่งกามซึ่งพาหมู่สัตว์ให้จมอยู่ใน กามคุณทั้ง ๕ องค์ธรรม คือ โลภเจตสิก ในโลภมูลจิต ๘

๒. ภโวฆะ (ภพ-โอฆะ) คือ ห้วงแห่งภพซึ่งพาหมู่สัตว์ให้จมอยู่ ในความยินดีแห่งอัตภาพของตนตลอดจน ความชอบใจ อยากได้ถึง รูปภพ หรือ อรูปภพองค์ธรรม คือ โลภเจตสิก ใน ทิฏฐิคตวิปยุตตจิต ๔

๓. ทิฎโฐฆะ (ทิฏฐิ-โอฆะ) คือ ห้วงแห่งความเห็นผิดซึ่งพาหมู่สัตว์ให้จมอยู่ ในความเห็นผิด เห็นผิดจากความเป็นจริง ของสภาวธรรมองค์ธรรม คือ ทิฏฐิเจตสิก ใน ทิฏฐิคตสัมปยุตตจิต ๔

๓. อวิชโชฆะ (อวิชชา-โอฆะ) คือ ห้วงแห่งความหลงซึ่งพาหมู่สัตว์ให้ลุ่มหลง และจมอยู่ในความไม่รู้ไม่รู้ เหตุ และ ผล ตามความเป็นจริง ของสภาวธรรมจึงมีความ โลภ โกรธ หลงองค์ธรรม คือ โมหเจตสิก ใน อกุศลจิต ๑๒

โอฆะ มี ๔ แต่องค์ธรรม มี ๓ คือ โลภเจตสิก ทิฏฐิเจตสิก โมหเจตสิก

ข้อความบางตอน จาก สมุจจยสังคหวิภาค
พระอภิธัมมัตถสังคหะ ปริจเฉทที่ ๗ อกุสลสังคหะ

ขออนุโมทนา

ขอุทิศกุศลแด่คุณพ่อ คุณแม่ และ สรรพสัตว์