ปัจจัย
เรียนถาม
ลักษณะของจิตใจที่จรดจ้อง จรดจ่อกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งอยู่เกือบตลอดเวลา ยกตัวอย่างเช่น นึกถึงแต่สิ่งที่ต้องการซึ่งเป็นวัตถุ อาทิ ต้นไม้ ดอกไม้ เป็นต้น อยากทราบว่า สิ่งที่ต้องการนั้น เป็น อารัมณาธิปติปัจจัย หรือไม่อย่างไร ขอบพระคุณอย่างสูง
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย ปัจจัยมีหลายประการ ดังนั้นขณะะที่ต้องการสิ่งหนึ่งสิ่งใดด้วยโลภะ ขณะนั้นก็เป็น
เหตุปัจจัย และมีอารมณ์ที่ต้องการ ก็เป็นอารัมณปัจจัยและปัจจัยอื่นๆ อีกมากมายแต่
ขณะใดที่ยินดีพอใจต้องการในรูปอย่างยิ่ง รูปนั้นเป็นอารัมณาธิปติปัจจัย แก่อกุศลจิต
คือความติดข้องต้องการครับ ดังนั้นสิ่งที่ต้องการอย่างมาก จดจ่ออยู่ที่สิ่งนั้น ทีเป็น
รูปธรรมจะเป็นอารัมณาธิปติปัจจัย แก่ อกุศลจิตคือโลภะนั่นเองครับ
อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ก่อนอื่นต้องทราบก่อนว่า "ปัจจัย" คือ อะไร? ปัจจัย คือ สิ่งที่อุปการะเกื้อกูลให้สภาพธรรมเกิดขึ้นหรือดำรงอยู่ หรือ ที่เข้าใจกัน คือ เหตุ ที่ผลธรรมอาศัยเป็นไป,เป็นที่ทราบกันแล้วว่า เมื่อจิตเกิดขึ้น (รวมทั้งเจตสิกที่เกิดร่วมด้วย) ต้องรู้สิ่งหนึ่งสิ่งคือต้องรู้อารมณ์ และเมื่อเกิดความติดข้องต้องการสิ่งใดมากๆ ไม่อยากจะปล่อยกล่าวคือ อยากจะได้สิ่งนั้นๆ ยิ่งๆ ขึ้นไป สิ่งนั้นเป็นอารัมมณาธิปปัจจัย (เป็นปัจจัยโดยความมีอารมณ์เป็นใหญ) แก่โลภมูลจิต ซึ่งเป็นอกุศลจิตที่มีโลภะเป็นมูล ครับ ขอเชิญคลิกอ่านข้อความเพิ่มเติมได้ที่นี่ครับ ... อารัมมณาธิปติปัจจัย [๑] ...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
อารัมณาธิปติปัจจัย หมายถึง อารมณ์ที่เป็นใหญ่ ควรแก่การใส่ใจ สนใจเป็นพิเศษ
อย่างเข่น สี เสียง กลิ่นรส สัมผัส เป็นที่น่ายินดี น่าติดข้อง ฯลฯ ค่ะ
เรียนถามค่ะ
โลภมูลจิตและโลภเจตสิก เป็นอารัมณาธิปติปัจจัยได้ แต่โทสมูลจิตและโทสเจตสิก ไม่เป็นอารัมณาธิปติปัจจัย อยากทราบว่า โมหมูลจิตและ โมหเจตสิก เป็นอารัมณาธิปติปุจจัยได้หรือไม่ ขอบพระคุณอย่างสูง
โมหมูลจิต ไม่เป็นอารัมณาธิปติปัจจัย โมหเจตสิกที่เกิดกับโทสมูลจิตไม่เป็น
อารัมณาธิปติปัจจัย ส่วนโมหเจตสิกที่เกิดกับโลภมูลจิตเป็นอารัมณาธิปติปัจจัยค่ะ
เรียนความเห็นที่ 7
ขอบคุณที่กรุณาอธิบายค่ะ ถ้าไม่ถามแล้วคิดเอง ก็ต้องบอกว่า คิดผิด ตอบผิด
ขออนุโมทนาค่ะ
เรียนถามค่ะ
โลภมูลจิตและโลภเจตสิก เป็นอารัมณาธิปติปัจจัยได้ แต่โทสมูลจิตและโทสเจตสิก ไม่เป็นอารัมณาธิปติปัจจัย อยากทราบว่า โมหมูลจิตและ โมหเจตสิก เป็นอารัมณาธิปติปุจจัยได้หรือไม่ ขอบพระคุณอย่างสูง
โมหมูลจิตที่ประกอบด้วยวิจิจฉาเจตสิก ไม่เป็นอารัมณาธิปติปัจจัย เป็นจิตที่ยังไม่
ตัดสินอารมณ์ คือ ไม่มี ฉันทะเจตสิก ปิติเจตสิก อธิโมกเจตสิก ประกอบ
โมหมูลจิตที่ประกอบอุทธัจจะเจตสิก เป็นอารัมณาธิปติปัจจัยได้ แม้เป็นจิตที่ฟุ้งซ่าน
ไม่มี ฉันทะเจตสิก ไม่มี ปีติเจตสิก ประกอบร่วม แต่ก็ยังเป็นเจตสิกที่เกิดร่วมกับโลภะ
มูลจิตได้